Financiering

2a Gecontracteerde beleggingen

Dit betreffen de obligaties in voormalig Fonds Uiver. Deze belegging bestaat nog uit elf obligaties van de BNG Bank (triple A rating) en één obligatie van LlOYDS TSB Bank (single A-rating) en hebben een goede tot zeer goede kredietwaardigheid. In de komende 10 jaar vervallen deze obligaties vanwege contractuele einddata. Het gemiddelde rentepercentage is 4,35%. De rente- en aflossingsbedragen worden opgenomen in de totale gemeentelijke liquiditeitspositie. De boekwaarde van de beleggingen ultimo 2021 is € 91 mln.

Meewind is een fonds dat particulieren, overheden en bedrijven de kans biedt te participeren in duurzame energieprojecten. De gemeente Den Haag heeft vanaf 2009 een participatie in subfonds Zeewind van € 9,7 mln., een groot windmolenpark op het Belgische gedeelte van de Noordzee. De marktwaarde van Meewind op 31 december 2019 bedroeg € 12,8 mln. De gemeente verwacht in 2021 € 0,8 mln.dividend te ontvangen.

Voorziening
De beleggingen in BNG Bank en Loyds TSB Bank zijn obligaties van banken met een goede tot zeer goede kredietwaardigheid. Risico kan ontstaan wanneer gedurende de looptijd de kredietwaardigheid van een van de banken waarin is belegd onder druk komt te staan of neerwaarts wordt bijgesteld. Mogelijk ontstaat daardoor het risico van koersverlies bij verkoop. Dit risico wordt als klein beschouwd. Daarom is er geen voorziening getroffen. Voor de belegging in het windmolenpark Meewind is een voorziening getroffen, conform de Basel II-norm, van € 0,8 mln.

Om een impuls te geven aan de Haagse woningmarkt is de gemeente Den Haag voor één jaar, te weten 1 maart 2014 tot 1 maart 2015, startersleningen gaan verstrekken. Na afloop van de looptijd van de leningen wordt de storting terugontvangen.

Om de zelfbouw voor lagere inkomens toegankelijk te maken is de gemeente Den Haag gestart met de Startersregeling Ik Bouw Betrouwbaar (IBB) waarbij gebruik is gemaakt van een bestaande formule van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (Svn). Na afloop van de looptijd van de leningen wordt het uitstaande bedrag terugontvangen. De IbbStarterslening valt onder de Nationale Hypotheekgarantie (NHG), waardoor geen risicovoorziening getroffen hoeft te worden.

2b Betalingsproces
Gemeente Den Haag betaalt aan burgers, bedrijven en instellingen. Omgekeerd betalen deze partijen ook aan de gemeente. Door gebruik te maken van doorlopende digitale machtigingen verlopen deze betalingen aan de gemeente (via automatische incasso) steeds efficiënter. Het betalen en incasseren gaat vrijwel volledig digitaal. Om een efficiënt betalingsverkeer mogelijk te maken, maakt de gemeente gebruik van bedrijfs- en privacygevoelige informatie. De gemeente gaat hiermee op een verantwoorde wijze om en past systemen en procedures continu aan om aan te sluiten op de eisen die hieraan gesteld worden. In 2021 wordt de huidige beveiligde betaalomgeving vervangen door een nieuwe verbeterde standaard. Hiermee wordt het mogelijk om gegevens veilig uit te wisselen. De gemeente is gestart met de voorbereidingen.

2c Korte liquiditeiten
Liquiditeitsprognose
Uitgangspunt voor de raming van de liquiditeitsprognose is de meerjarenbegroting, vertaald naar inkomsten en uitgaven en in het bijzonder de ontwikkelingen op grote projecten en investeringen.

Schatkistbankieren
In het voorjaar 2020 is circa € 675 mln. overgemaakt vanwege de verkoop van de aandelen van Eneco. Hierdoor zal de gemeente op basis van de huidige liquiditeitsprognose een half jaar gemiddeld € 100-150 mln. aan overtollige middelen (verplicht) moeten aanhouden bij de Schatkist (schatkistbankieren). Hierover ontvangt en betaalt de gemeente geen (negatieve) rente. Wel behoudt de gemeente uiteraard de beschikking over deze middelen bij de Schatkist. De gemeente Den Haag sluit 2020 naar verwachting af met een kleine liquiditeitsbehoefte. Na 2020 wordt het gemeentelijke saldo weer negatief en zal het tekort gemiddeld rond minus € 150 mln. schommelen en kan de gemeente weer gebruik maken van de lage(re) rente op kortlopende leningen. De liquiditeitsbehoefte neemt in 2022, 2023 en 2024 verder toe.

Renterisico financiering korte termijn
Het risico op kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar) wordt beperkt door de kasgeldlimiet (wet financiering decentrale overheden, Fido). De kasgeldlimiet geeft aan hoeveel de gemeente kortlopend mag lenen. Een tijdelijke overschrijding van de kasgeldlimiet is toegestaan. De kasgeldlimiet is 8,5% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal voor 2021 is € 2,582 mln. De kasgeldlimiet voor 2021 komt op basis daarvan uit op € 219 mln. In 2021 (en volgende jaren) verwacht de gemeente een liquiditeitstekort te hebben van gemiddeld € 150 mln.

Liquiditeitspositie t.o.v. kasgeldlimiet 2021

Het liquiditeitstekort wordt onder andere veroorzaakt door de betaling van rente en aflossing van opgenomen langlopende leningen, voorgenomen reguliere investeringen (minimaal € 200 mln. per jaar) Afhankelijk van de renteontwikkeling op de geld- en kapitaalmarkt zal deze financieringsbehoefte worden ingevuld met kortlopende leningen (rekening-courantkrediet, kasgeld) en langlopende leningen (fixe, lineair, annuïtair). Door de zeer lage korte rente wordt het verwachte liquiditeitstekort in 2021, met inachtneming van de kasgeldlimiet, zo veel mogelijk kort gefinancierd. Hierdoor kan de gemeente maximaal profiteren van de lage (en zelfs negatieve) rente.

Grafiek liquiditeitsprognose meerjarenraming 2021-2024

2d Resultaat
Rente/beleggingsresultaat
De gemeente verwacht in 2021 op de korte liquiditeitspositie € 0,4 mln. aan rente te ontvangen. Het gemiddeld verwachte kortlopende tekort van € 150 mln. zal gefinancierd worden door het aantrekken van kortlopende leningen bij financiële instellingen en andere gemeenten tegen een verwacht rentepercentage van gemiddeld minus 0,25%.

Voor de opgenomen langlopende leningen betaalt de gemeente in 2021 circa € 26 mln. tegen een gemiddelde rente van circa 1,97%. Voor de uitgezette langlopende leningen aan derden ontvangt de gemeente in 2020 circa € 5,0 mln. tegen een gemiddelde rente van circa 3,80%. Uit de beleggingen BNG Bank en LOYDS TSB Bank wordt € 6,0 mln. aan rente ontvangen. De afsluitprovisie met betrekking tot de derivaten, circa 0,01% rente, is verdisconteerd in het contractuele rentepercentage De gemeente betaalt daar geen afzonderlijk bedrag voor.

Daarnaast treedt de gemeente op als aandeelhouder in een aantal vennootschappen. Vanuit deze vennoot-schappen wordt een dividend verwacht van € 6,0 mln. Voor een toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Verbonden partijen.