Stadsontwikkeling en wonen

Wat gaan we doen en wat gaat het kosten in 2021?

Besteding Eneco reserve Verhogen kwaliteit in gebiedsontwikkelingen en sociale woningbouw
Conform het raadsvoorstel Toekennen verkoopopbrengst Eneco (RIS 305669) wordt u bij deze begroting nader geïnformeerd over de besteding van deze middelen binnen de reserves. Binnen de reserve is €122,74 mln. beschikbaar voor gebiedsontwikkeling en sociale woningbouw. In het coalitieakkoord is hier een verdeling gemaakt voor de inzet in verschillende gebieden. Voor de Kust Gezond is 15 procent beschikbaar, voor Laan van Noi 10 procent, CS-gebied 15 procent, HS-gebied 15 procent, Binckhorst 15 procent en Den Haag Zuidwest 30 procent. De planvorming voor de bestedingen wordt vooraf aan de raad verzonden. Conform de financiële verordening worden onttrekkingen van de reserve aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.

Voor de begrotingsbehandeling in de raad wordt de motie “evenwichtige verdeling gebiedsontwikkeling en woningbouw” d.d. 14 juli 2020 afgedaan.

Algemeen
Onder stadsvernieuwing horen verschillende taken. Onder meer ruimtelijke ingrepen die niet gericht zijn op de uitgifte van bouwrijpe grond, zoals (voorbereidende) werkzaamheden voor ingrepen in de publieke ruimte en het faciliteren en begeleiden van (woning-)projecten vallen onder de noemer stadsvernieuwing. Bouwgrondexploitaties richten zich op het bouwrijp maken van gronden en de uitgifte daarvan. In totaal heeft de gemeente ongeveer 49 projecten in deze categorie. Het gaat om gemeentelijke grondexploitaties en grondexploitaties die worden gevoerd door verbonden partijen waar de gemeente deel van uit maakt.

Kijkend naar de risico’s die binnen de portefeuille worden voorzien is de prognose dat de Reserve Grondbedrijf (RGB) tot 2025 van voldoende omvang is om risico’s en structurele afdrachten te kunnen opvangen. Het minimaal benodigd weerstandsvermogen is bepaald op € 20,7 mln., de RGB komt naar verwachting uit op € 22,0 mln. Het programma van de grondexploitaties is opgenomen in de paragraaf grondbeleid. De activiteiten binnen stadsvernieuwing en grondexploitaties worden hierna per gebied toegelicht.

Kust gezond

Kijkduin Bad, Atlantic Hotel (A2)
De ontwikkelaar gaat naar verwachting in 2021 het hotel sluiten en strippen om het vervolgens gefaseerd nieuw op te bouwen. Dan komen er ook woningen bij. Het betreft een private ontwikkeling. De gemeente is in gesprek over een aantal randvoorwaarden voor de bereikbaarheid van het terrein en aansluiting van het plan op het openbare gebied. In 2021 sluit de gemeente na oplevering het nieuwe openbare gebied aan op de locatie. De investeringen worden verantwoord op het programma 9 Buitenruimte.  

Kijkduin Bad, Nieuw Kijkduin (A1)
In 2021 wordt gebouwd aan de tweede fase van de nieuwbouw op de locatie van het winkelcentrum. De boulevard is dan buiten gebruik. Ook in deze fase worden winkels, woningen en ondergrondse parkeergelegenheid gerealiseerd. Het gaat om de laatste 4 van de totaal 7 gebouwdelen. Het betreft een ontwikkeling van de eigenaar/ontwikkelaar FRED. Na oplevering sluit de gemeente het nieuwe openbare gebied aan op het winkelcentrum. De investeringen worden verantwoord op het programma 9 Buitenruimte.  

Ongelijkvloerse kruising Zwolsestraat/Gevers Deynootweg
Met de realisatie van een ongelijkvloerse kruising wordt een aanzienlijk deel van het autoverkeer vroegtijdig onder de grond gebracht en neemt de druk op het kruispunt af. Daarnaast wordt een herkenbare en comfortabele route via de korte Zeekant richting de boulevard gemaakt. Dit laatste gebeurt door een autovrij en ruimer beeld te geven op de boulevard en de zee vanaf de landzijde van de Gevers Deynootweg. In het eerste kwartaal van 2021 zijn naar verwachting de benodigde vergunningen verleend. De gunning vindt begin 2021 plaats, gevolgd door de werkvoorbereiding. De uitvoering start najaar van 2021.

Noordboulevard
In het eerste kwartaal van 2021 worden de 3 kiosken en de inrichting rondom het permanente paviljoen opgeleverd. Rondom de kiosken wordt vervolgens in het voorjaar schelpenasfalt aangebracht. Naar verwachting kan de grondexploitatie in 2021 worden afgesloten.

Middenboulevard
Als gevolg van de maatregelen die in 2020 worden genomen aan het kelderdak van Vitalizee is het project Middenboulevard een strandseizoen opgeschoven. In het vierde kwartaal van 2021 wordt gestart met de uitvoering van de Middenboulevard. Het bouwterrein wordt ingericht en de bestaande keermuur van de boulevard wordt gesloopt. Ter hoogte van het nieuwe Vitalizee-gebouw wordt in het vierde kwartaal gestart met de bouw van de trafo en trap en de kabels en leidingen.

Kurhaus en omgeving
De uitvoering van de verschillende onderdelen van dit gebied wordt gefaseerd uitgevoerd in  afstemming met de projecten in de omgeving, zoals de Middenboulevard, Vitalizee, Palacepromenade en het Kurhaus. Het Rederserf zal in 2021 als eerste in uitvoering genomen worden.

Palace Promenade
Nadat de buurt is geconsulteerd, zal naar verwachting in 2021 de investeerder aan de slag gaan met planvorming voor de Palace Promenade. Hiervoor wordt een Nota van Uitgangspunten opgesteld.

Scheveningen Haven Norfolk
Het voormalige Norfolkterrein is een omvangrijke gebiedsontwikkeling met circa 700 woningen en circa 10.000 m2 bedrijvigheid, horeca en commerciële ruimte. De ontwikkeling is halverwege. In 2021 worden de projecten ZuidHaven en Zeezicht opgeleverd. In 2021 wordt de kadewand langs de derde haven vernieuwd. In 2021 sluit het Zuiderstrandtheater. Het gebouw zal worden ontmanteld en indien mogelijk hergebruikt. Het parkeerterrein wordt gereed gemaakt voor de bouw van het volgende bouwblok.

Scheveningen Haven Noordelijk Havenhoofd Concern
Voor het Noordelijk Havenhoofd staat een omvangrijke gebiedsontwikkeling op stapel door VolkerWessels Vastgoed. Het te realiseren programma omvat 35.025 m²-bvo aan bedrijfsruimte, kantoren en horeca en parkeergarage. In 2021 wordt het Inntel-hotel opgeleverd en na de verhuizing van de KNRM wordt naar verwachting gestart met de bouw van de parkeergarage en de bedrijfsbebouwing van de vispartijen.

De United Fish Auctions (UFA) is geen onderdeel van de gebiedsontwikkeling door VolkerWessels Vastgoed en wordt door de gemeente in staat gesteld tot een zelfstandige ontwikkeling. Het Viscluster geeft opdrachten tot realisatie aan VolkerWessels Vastgoed en neemt nieuwbouw en grond in erfpacht af. UFA heeft hiervoor een sluitende businesscase nodig voor de financiering, de gesprekken over de bijdrage van de gemeente hieraan lopen nog. Het is de bedoeling dat de verbouwing in 2021 start.

Vuurtorenweg 35-37
Op de locatie van het voormalige kantoorgebouw van Rijkswaterstaat wordt in het tweede kwartaal van 2021 door Kondor Wessels Vastgoed gestart met de bouw van het appartementencomplex Lumen. Het plan omvat circa 70 appartementen in verschillende woningtypen en een ondergrondse parkeerkelder. De gemeente heeft in dit project alleen een faciliterende rol.

Scheveningen Haven Dr. Lelykade bedrijvengebouw
In de Tweede haven van Scheveningen komt een nieuw bedrijfsgebouw voor maritieme bedrijvigheid in combinatie met een hotel. In 2021 wordt de locatie door de gemeente bouwrijp gemaakt en start ontwikkelaar Vastint Hospitality BV met de bouw van het plan Scheveningse Kaai. Langs de Zeesluisweg komt op het dak van de bedrijfsruimtes een parkeerdek.

Scheveningen 

Plesmanweg
In 2021 start de verbouwing van het monumentale voormalige ministerie aan de Plesmanweg. In het monument komt een gebalanceerde mix van functies, waaronder een sportschool, kantoor en een gedifferentieerd woningprogramma. Naast de verbouwing van het monument wordt de planologische procedure gestart voor de sloop/nieuwbouw van de zogenoemde ‘saxofoon’, achter het monument.  Deze ontwikkeling moet nog mogelijk gemaakt worden met een nieuw bestemmingsplan. Het nieuwe bestemmingsplan wordt naar verwachting begin 2021 voorgelegd aan de raad.

Verhulstplein
Halverwege 2021 wordt ook het laatste appartementencomplex gasloos opgeleverd. De gemeente volgt de ontwikkeling met het inrichten van de openbare ruimte met als laatste actie: een groen binnenplein. Dit start mogelijk al de tweede helft van 2021.

Westbroekpark, Scheveningse bosjes, Waterpartij
Na het uitvoeren van een aantal “quick wins” resteert er ca. € 3,7 miljoen. Dit zal volledig worden ingezet voor de uitwerking en realisatie van enkele projecten uit de visie. Een voorstel voor de keuze uit de projecten wordt aan de raad aangeboden. Afhankelijk hiervan vinden investeringen in 2021 of later plaats.

AMF Locatie-ontwikkeling
Het Rijksvastgoedbedrijf heeft plannen op deze locatie. De gemeente faciliteert dit.

Renovatie Churchillplein 1
In 2021 wordt de planvorming voor de renovatie van het Churchillplein uitgewerkt. Er ligt een programma van eisen voor permanente uitbreiding van Europol en de huisvesting van het International Residual Mechanism for Criminal Tribunals. Het ministerie van Justitie en Veiligheid, het Rijksvastgoedbedrijf en de gemeente werken hierin samen.

Loosduinen 

Monsterseweg-Madesteinweg (voormalige ADS-velden)
Op 2 voormalige voetbalvelden op het sportcomplex Madestein aan de Monsterseweg komen 50 woningen. Doel: een plan en woningbouwprogramma waarmee zowel wordt voldaan aan de motie betaalbaar wonen (RIS 301865) als aan de verplichting uit de overeenkomst met Ontwikkelingscombinatie Wateringse Veld (OCWV) om voldoende grondopbrengsten te genereren. In het eerste kwartaal van 2021 wordt het bestemmingsplan vastgesteld. OCWV zal vervolgens de grond aankopen van de gemeente Den Haag en uitgeven aan ontwikkelaar BPD B.V.

Monsterseweg- Parnassia Bloemendaal
Op het terrein van zorginstelling Parnassia worden 250 woningen ontwikkeld. Het woningbouwprogramma bevat 30% sociaal, 20% middelduur en 50% vrij. Afspraak met Parnassia is dat de sociale woningbouw voor doelgroepen uit de zorg is. Het plan wordt ontwikkeld met sterke aandacht voor de bestaande landschappelijke, ecologische en historische kwaliteiten. In het derde kwartaal zal het plan uitwerkingskader worden vastgesteld. Dan wordt ook gestart met voorbereidingen voor de wijziging van het bestemmingsplan.

Ontmoetingskerk /’Loos’
Voor de Ontmoetingskerk is een nieuwbouwplan in voorbereiding met 79 appartementen. In 2021 start de sloop en nieuwbouw.

Kijkduin Binnen – Landschappelijk Raamwerk
Begin 2021 is naar verwachting de oplevering van het landschappelijk raamwerk.

Kijkduin Binnen – Schapenatjesduin (B2)
Begin 2020 hebben de laatste optanten hun vergunning ontvangen voor de 55 KO-woningen. In samenspraak met Arcade wordt de aanvraag voorbereid voor de 2 appartementencomplexen voor circa 70 sociale woningen. Er is sprake van een stikstofprobleem waar de Raad van State uitspraak over heeft gedaan. De bouw start begin 2021.

Kijkduin Binnen – Waldeck (B1)
De ontwikkelaar realiseert 132 woningen, waarvan 48 vrijesector-huurappartementen en 84 koopwoningen. De oplevering van de woningen zal begin 2021 zijn. De gemeente faciliteert deze ontwikkeling.  

Kijkduin Binnen – Wijndaelerstrip (C1)
Vanwege het faillissement van Schouten Bouw is er vertraging. Inmiddels is via het Woonborgfonds een nieuwe aannemer gestart met de vervolgwerkzaamheden. Oplevering is begin 2021. Dit plan voorziet in 61 woningen, waarvan 38 koopappartementen en 23 luxe appartementen. De gemeente faciliteert deze ontwikkeling.  

Segbroek 

Energiekwartier Regentesse Zuid
In dit gebied vindt een transformatie plaats van het voormalig gemeentelijk industrieterrein naar een centrum stedelijk creatief woon- en werkmilieu. Voor deze gebiedsontwikkeling is een samenwerkingsovereenkomst met Staedion en Heijmans. Het gebied wordt ontwikkeld met behulp van een grondbank-model. Hierbij nemen Staedion en Heijmans de bouwrijpe grond af van de gemeente tegen werkelijk gemaakte kosten.

In 2021 levert Heijmans 12 grondgebonden koopwoningen en 38 sociale huurappartementen op de voormalige kerklocatie. De gemeente richt het Esperantoplein in en legt een nieuwe recreatieve route aan langs en over het Verversingskanaal. Er wordt gebouwd aan 91 appartementen en 15 grondgebonden woningen op de hoek Noordwest Buitensingel en Van Boecopkade. Deze woningen worden in 2022 opgeleverd.

Verder wordt in 2021 het kavel van het huidige parkeerterrein aan het Verversingskanaal bouwrijp gemaakt. De gemeente wil de uitvaartlocaties aan de Bautersemstraat aankopen mits er overeenstemming kan worden bereikt binnen de kaders van de businesscase.

Haga Sportlaan
Dit project betreft de herontwikkeling van het HAGA ziekenhuis en het omliggende terrein. Het gaat om een woningbouwontwikkeling waarin ook een zorgfunctie moet worden meegenomen. In 2021 zal naar verwachting het Planuitwerkingskader (PUK) worden vastgesteld.

Haagse Hout 

Gebiedsontwikkeling Laan van NOI/ ICT Security Campus
In 2021 gaan we verder met de ambities uit de gebiedsagenda Laan van NOI/ ICT Security Campus. Het integraal buitenruimteplan en het beeldkwaliteitsplan worden dit jaar uitgewerkt. Er wordt een eerste stap gezet met de realisatie van de fietsparkeervoorzieningen. Daarnaast gaat de gemeente door met het faciliteren van initiatieven uit de markt die bijdragen aan de ambities van de gebiedsagenda. Dit vindt plaats in afstemming met de structuurvisie Central Innovation District (CID).

Toekomst station Laan van NOI/ Van Alphenstraat
De programmatische en ruimtelijke verkenning voor het station en omgeving wordt afgerond. Daarna worden de plannen rondom het station uitgewerkt in een stedenbouwkundig schetsontwerp en een investeringsvoorstel voor het station. De gemeente maakt hiervoor afspraken met de betrokken partijen.

Herontwikkeling SoZa-locatie
De voorbereidende werkzaamheden voor de herontwikkeling van het voormalige pand van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Anna van Hannoverstraat 4 zijn gaande. Het plan wordt in afstemming met de gemeente Leidschendam Voorburg verder uitgewerkt. Eind 2020 wordt het planuitwerkingskader voorgelegd, daarna wordt het plan voor het voormalig Soza-gebouw verder uitgewerkt en volgt er een planologisch juridisch kader. De vaststellingsprocedure van het bestemmingsplan wordt opgestart. De gemeente legt afspraken met de projectontwikkelaar/ eigenaar van het pand vervolgens vast in een anterieure overeenkomst. In 2021 wordt ook het openbare ruimteplan rondom de locatie uitgewerkt en afgestemd op de plannen voor station Laan van NOI.

Spaarwaterstraat
Aan de Spaarwaterstraat worden stedenbouwkundige randvoorwaarden bepaald voor een Kindercentrum 0-12 jaar voor SCOH (Stichting Christelijk Onderwijs Haaglanden)  en 2Samen. Er komt ruimte vrij voor ongeveer 40 sociale huurwoningen. Naar verwachting zal het projectdocument begin 2021 worden vastgesteld.

Shell Carel van Bylandtlaan  
Shell wil haar kantoren aan de Carel van Bylandtlaan toekomstbestendig maken door voldoende eigentijdse werk- en ontmoetingsplekken te creëren en de gebouwen versneld te verduurzamen. Dit project gaat over de sloop en nieuwbouw van het pand aan de Carel van Bylandtlaan 23. Voor 2021 staan de sanering en sloop op de agenda. Daarnaast heeft Shell de wens uitgesproken om het openbare gebied van de Carel van Bylandtlaan bij haar planvorming te betrekken. Dit versterkt de campusvorming tussen de gebouwen. De gemeente faciliteert deze ontwikkeling.

Grotiusplaats
In 2021 wordt gestart met de bouw van de overkapping over de A12 en de inrichting van de openbare ruimte op het Maria Stuartplein (voorheen Grotiusplaats). Eerst worden voorbereidende werkzaamheden gedaan, zoals besluitvorming, ontwerp, bestek en aanbesteding.

Ontwikkeling Koninklijk Conservatorium locatie
Het Koninklijk Conservatorium verhuist in 2021 naar AMARE, waarmee de huidige locatie beschikbaar komt voor een herontwikkeling. De Gemeente werkt aan een plan voor een ontwikkeling op deze locatie, waarbij de nadruk ligt op kantoor- en commerciële ruimte. In 2021 zal hiervoor een nota van uitgangspunten en een projectdocument worden vastgesteld.

HMC Bronovo
Het Haaglanden Medisch Centrum (HMC) wil de Bronovo-locatie afstoten zodat er woningen kunnen komen. In 2021 wordt naar verwachting het ruimtelijk-programmatisch kader (Planuitwerkingskader) opgesteld. Er zal in ieder geval een combinatie gemaakt moeten worden met zorgfuncties. De gemeente faciliteert deze ontwikkeling.

Willem Royaardsplein
Initiatiefnemer van het project is de eigenaar van het winkelcentrum, WP Retail Invest. De beoogde ontwikkelingslocatie: het huidige parkeerterrein, de paviljoens en een aantal kiosken op en rond het plein. Er komt een ondergrondse parkeergarage, daarboven de supermarkt met de dagwinkels en op de eerste, tweede en derde verdieping komen woningen. In de tweede fase, als de Albert Heijn is verhuisd, gaat de eigenaar de bestaande winkels in de plint renoveren, het kopgebouw slopen en nieuwbouw plegen. In 2021 zal het bestemmingsplan waarmee deze herontwikkeling planologisch mogelijk wordt gemaakt worden voorgelegd aan de raad.

Centrum 

Den Haag Nieuw Centraal, Koningin Julianaplein Bovenbouw
Voor de ontwikkeling van de nieuwbouw op het plein is medio 2017 een grondafname- en realisatieovereenkomst gesloten met de Ontwikkelcombinatie Koningin Julianaplein. De ontwikkeling is onderdeel van de grondexploitatie Den Haag Nieuw Centraal. De gemeente levert bouwrijpe grond voor deze ontwikkeling. De ontwikkelaar betaalt hiervoor een grondwaarde die in de grondexploitatie is opgenomen.

De nieuwbouw bestaat uit 2 woontorens van circa 90 meter hoog. Er komen ruim 350 woningen en commerciële ruimten op maaiveldniveau. Vanaf het plein gezien vormt het gebouw de nieuwe entree van station Den Haag Centraal. De fundering van het gebouw is al gerealiseerd in de fietsenstalling onder het plein. Start van de bouw: 2021. De bouw duurt ruim 2,5 jaar. De inrichting van het plein vindt bij oplevering van het gebouw plaats, naar verwachting in 2023.

Overbouwing sporen Den Haag Centraal
In samenwerking met NS, Prorail en het Rijksvastgoedbedrijf onderzoeken we de haalbaarheid van een overbouwing over de perrons aan de Campusboulevard op Den Haag Centraal. Dit is tegenover het busplatform. We verkennen de mogelijkheden voor een toekomstig gebouw, de tweede stationsentree en de aansluiting op de Campusboulevard. Als dit haalbaar is, zal deze ontwikkeling bijdragen aan de kwaliteit van het stationsgebied, de OV-knoop en de verdichtingsopgave.

Policy Campus Centraal (waaronder CS Oost)
De gemeente wil in dit gebied een levendig en gemengd programma realiseren waarbij wonen, overheid en bedrijfsleven elkaar versterken en profiteren van elkaars nabijheid. Een belangrijke opgave is het verbeteren van de openbare ruimte. Zo ontstaat er een duidelijke en aantrekkelijke route van het station naar de Theresiastraat. Deze ambities staan in de Gebiedsagenda Policy Campus Centraal. Samen met het Rijksvastgoedbedrijf wordt gewerkt aan de planvorming van dit deelgebied. Voor CS Oost als geheel wordt in 2021 de gebiedsvisie geactualiseerd.

Bellevue
De Bellevuelocatie bestaat uit vier percelen aan de Bezuidenhoutseweg, KJ-Plein en de Oranjebuitensingel. Patrizia Netherlands BV, de eigenaar van de percelen, heeft gezamenlijk met de gemeente een ontwikkelplan uitgewerkt bestaande uit sloop/nieuwbouw met een programma voor gemengd gebruik: woningen, kantoren, retail, parkeren en een hotel. Deze ontwikkeling past niet binnen de planologische kaders van het bestemmingsplan. Daarom zal in 2021 een PUK worden vastgesteld en met Patrizia een anterieure overeenkomst worden afgesloten.

Haagse Loper
De Haagse Loper heeft het Centraal Station als middelpunt en loopt vanaf het Spui tot aan de Theresiastraat. Doel van het project: herinrichting van de openbare ruimte zodat de loper de allure krijgt die bij een stadsentree hoort waar iedere dag duizenden mensen gebruik van maken. In de afgelopen periode is het deel aan de Turfmarkt van Lage Zand tot aan Wijnhaven uitgevoerd en is de Zwartebrug opgeknapt. Daarmee is een deel van de loper, van de Zwartebrug tot aan Wijnhaven, opgeleverd. De laatste fase van de Haagse Loper gaat over de inrichting van de openbare ruimte aan de Turfmarkt. Dit laatste deel van de inrichting van de Haagse Loper wordt integraal ontwikkeld met de inrichting van de openbare ruimte van het Spuikwartier rondom het Amare.

Renovatie Binnenhof
Het Binnenhofcomplex wordt door het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) grootschalig gerenoveerd. De renovatie duurt volgens planning van het RVB vanaf september 2021 (Prinsjesdag) tot eind 2026. Het complex beslaat 89.000m2 en circa 650 kantoorruimtes. De kosten bedragen een kleine € 500 mln. Knops (BiZa) is opdrachtgever voor het RVB. Het Rijk heeft de keuze gemaakt om het Binnenhof volledig te renoveren en daarmee alle huidige gebruikers tijdelijk elders te huisvesten. De Eerste Kamer en Raad van State gaan naar de Lange Voorhout 34-36/Kazernestraat, de Tweede Kamer naar Bezuidenhoutseweg 67 en het ministerie van Algemene Zaken naar een tijdelijke locatie op het terrein van het Catshuis. De verhuizing van deze partijen moest medio 2020 (zomerreces) plaats vinden, maar is inmiddels met een jaar vertraagd.

In de laatste voortgangsrapportage geeft het Rijk aan de grafelijke zalen vanuit bezuinigingsoverwegingen niet te renoveren. Het project heeft indirect ook consequenties voor de omgeving Plein en Pleingarage, alsmede de Hofplaats.

Gebiedsontwikkeling Schedeldoekshaven e.o./Campusboulevard
De Schedeldoekshaven en het Prins Bernhardviaduct worden ontwikkeld tot een stedelijke boulevard: de Campusboulevard (RIS 304124). Deze boulevard vormt de verbinding tussen de Grotiusplaats, Den Haag Centraal en het Spui. Het biedt ruimte voor woningbouw, uitbreiding van de Universiteit Leiden en kantoren langs de boulevard. Het doel is het transformeren van een grootschalige verkeersverbinding tot een aantrekkelijke stadsentree met ruimte voor de fietser en voetganger.

De gemeente ontwikkelt de plannen voor de deelgebieden in de Campusboulevard. Voor het zuidelijke deel van de Campusboulevard gaat het om de locaties Hooghe Rijn en Terminalgebouw. De haalbaarheid voor de Hooghe Rijn wordt samen met een ontwikkelcombinatie onderzocht. Aan de herontwikkeling van het Terminalgebouw werken we plannen uit met het Rijksvastgoedbedrijf. Voor beide projecten komt er een nota van uitgangspunten.

Komend jaar wordt doorgebouwd aan het onderwijs- en cultuurcomplex Amare. De huidige contractuele opleverdatum is 4 januari 2021. Cadanz heeft de gemeente laten weten dat de opleverdatum minimaal verschoven dient te worden naar 3 mei 2021. Daarover vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats. Deze latere oplevering heeft geen consequenties voor de ingebruikname. Die was en is op 1 september 2021.

Rondom Amare worden 3 torens gebouwd: A, B en C. De bouw van toren A en B is in 2019 gestart. Toren A wordt naar verwachting in 2023 opgeleverd en toren B begin 2022. De bouw van toren C kan pas starten als het huidige gebouw van het Nederlands Dans Theater is gesloopt en Amare aan deze zijde volledig is afgebouwd.

De openbare ruimte in het Spuikwartier wordt gefaseerd aangelegd. De ondergrondse Spuigarage wordt naar verwachting medio 2021 opengesteld. De ondergrondse Turfmarktgarage fase 2 wordt afgebouwd als toren A is opgeleverd. Fase 1 van de Turfmarktgarage is gestart.

Spui/Gedempte Gracht
In 2021 is de bouw van de nieuwe woningen aan de Gedempte Gracht in volle gang. Dat geldt ook voor het binnenterrein en de restauratie/renovatie van de monumenten aan het Spui. Dit is een privaat initiatief waarbij de gemeente alleen een faciliterende rol heeft.

Multicultureel vrijetijdscentrum Transvaal
In 2014 is een grondreserveringsovereenkomst gesloten voor het ontwikkelen van een multicultureel vrijetijdscentrum in Transvaal. Bij de uitwerking zijn verschillen van inzicht ontstaan tussen de gemeente en de ontwikkelende partij. Hierover loopt een juridische procedure. De ontwikkelende partij en de gemeente overleggen over het voorlopig ontwerp van het gebouw.

Politie Burgemeester Patijnlaan
De politie is voornemens om in 2023 het Eenheidsbureau van de politie in de Binckhorst te vestigen (RIS 302378). De huidige locatie van het Eenheidsbureau aan de Burgemeester Patijnlaan wordt naar verwachting in 2021 door de politie verkocht aan een markpartij. De uitgangspunten voor de planontwikkeling worden vastgelegd in het planuitwerkingskader.

Bedrijventerrein Uitenhagestraat
De nieuwbouw van de Basis-E-markt is klaar, inclusief de openbare ruimte om het gebouw. Aan de Loosduinsekade is de woontoren De Hoge Regentesse in aanbouw. Oplevering wordt verwacht in het najaar van 2020. Een nieuw initiatief is de aanleg van een ‘Tiny Forrest’ (een mini-bos) op de voormalige locatie van het Shell tankstation aan de Delftselaan. Voor het ‘Tiny Forrest’ wordt een kort participatietraject opgestart. Naar verwachting kunnen de werkzaamheden starten in 2023.

Verplaatsing raamprostitutie
In het coalitieakkoord is opgenomen dat de gemeente de werkomstandigheden voor de Haagse sekswerkers wil verbeteren, uitbuiting  bestrijdt en overlast voor de buurt wil beperken. Op basis van de onderzoeken die de afgelopen periode hebben plaatsgevonden, komt het college  tot de conclusie dat fysieke verplaatsing, op basis  van de nu bekende informatie binnen deze randvoorwaarden mogelijk is (RIS 304626).

Het voorstel voor verplaatsing van de raamprostitutie wordt verder uitgewerkt op basis van een nota van uitgangspunten en een haalbaarheidsonderzoek door een particuliere initiatiefnemer. De afspraken in het coalitieakkoord zijn daarbij het uitgangspunt.. Ook gaan we door met de samenwerking met de sekswerkers. Verder zal goed gecommuniceerd worden met bewoners en ondernemers, zowel rond de nieuwe locatie als bij de Doublet- en Geleenstraat. De plannen worden in samenhang met de mobiliteitsprojecten CID-Binckhorst uitgewerkt.

Laak 

Gebiedsagenda Hollands Spoor/Laakhavens
Conform de gebiedsagenda Campus College/HS-Laakhavens wordt Laakhavens de komende jaren getransformeerd naar een gemengd hoogstedelijk gebied met voorzieningen en een kwalitatief goede buitenruimte. In 2020 zijn de gebiedsbrede onderzoeksopgaven uitgevoerd. Samen met de structuurvisie CID vormen ze de basis voor de kaders van de verdere gebiedsontwikkeling. Op basis hiervan wordt een nota van uitgangspunten gemaakt voor de gebiedsontwikkeling Laakhavens. Uiteraard stemmen we af op de ontwikkelingen in de andere deelgebieden van het Central Innovation District en met externe partijen en bewoners.

Hollands Spoor Kwartier en Waldorpstraat
Aan weerszijde van de nieuwe stationsentree aan de Laakhavenzijde zijn, conform de nota van uitgangspunten (RIS 301942), 2 paar woontorens op een onderbouw gepland. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, stelt de gemeente het bestemmingsplan Spoorzone Hollands Spoor op. Naar verwachting wordt dit bestemmingsplan in het eerste kwartaal 2021 door de raad behandeld. Vervolgens kan in het tweede kwartaal 2021 gestart worden met de bouw van de eerste ontwikkeling op de ‘Kiss & Ride’ kavel. De geplande bouwtijd is 3 jaar.

Stationspostkantoor
De transformatie van het Rijksmonument naar 25.000 m2 kantoren voor PostNL en 7.000 m2 flexkantoren loopt volgens planning. Geplande oplevering: tweede kwartaal 2021. De gemeente faciliteert deze ontwikkeling.

Haagvlietpoort
Binnen Haagvlietpoort spelen 4 bouwprojecten. De gemeente stelt het bestemmingsplan Spoorzone Hollands Spoor op, waar een deel van Haagvlietpoort onderdeel van uitmaakt. Naar verwachting kan het bestemmingsplan Spoorzone HS in het eerste kwartaal 2021 door de raad worden behandeld.
In 2021 is fase 3 van de Drie Hoefijzers in aanbouw. Voor Laakpoort/ ‘The Grace’ (RIS 301941, RIS 305832)  en Struijck II worden de omgevingsvergunningen verstrekt en start de bouw. De planontwikkeling voor de nieuwbouw op de parkeerplaats Dintelstraat wordt nader uitgewerkt. In 2021 wordt ook het definitief ontwerp voor het integraal buitenruimteplan Haagvlietpoort afgerond. Ook de herinrichting van de Hofwijckstraat is dit jaar klaar.

Laakhaven Hollands Spoor
In de tweede helft van 2021 worden 2 woongebouwen aan het Leemansplein/Leeghwaterplein met in totaal 155 woningen opgeleverd. Daarna volgt de inrichting van de buitenruimte, de eerste fase van de Stadscampus Laakhaven Hollands Spoor. In 2021 staat het vaststellen van het definitief ontwerp en de aanbesteding op de agenda. Daarmee is het project Vijverhof klaar. Met de oplevering van de woongebouwen wordt de openbare ruimte opnieuw ingericht, inclusief het herinrichten van het Leeghwaterplein. De planontwikkeling voor de MegaStores ligt stil nadat het eigendom is doorverkocht. Inmiddels is een overleg met de nieuwe eigenaren gestart, gericht op een nieuwe toekomstvisie.

Waldorp Four
2021 staat in het teken van de bouw van de Waldorp Four. Op het nu nog braakliggende terrein aan de Waldorpstraat realiseert ontwikkelaar IC Netherlands 1.200 woningen, waarvan ongeveer de helft voor de toegelaten instellingen DUWO en Arcade. Primair staat de ontwikkelaar voor de voorbereidingen van de bouw aan de lat. De gemeente heeft een faciliterende rol.

Verheeskade
De Verheeskade ondergaat op termijn een transformatie. Drie ontwikkelende partijen (tevens eigenaren van het bestaande vastgoed) hebben plannen om van dit gebied in Laakhavens een kwalitatief hoogstaand woongebied te maken voor een brede groep aan nieuwe bewoners en gebruikers. Deze transformatie maakt onderdeel uit van de gebiedsontwikkeling Laakhavens. In 2021 wil de gemeente beschikken over een passend planologisch-juridisch kader waarin de afzonderlijke ontwikkelingen een plek hebben. Ook willen we zicht op de milieueffecten daarvan. Daarna kunnen de afzonderlijke initiatieven worden uitgewerkt.

Laakhaven West
De transformatie van bedrijventerrein naar woon-werkgebied nadert zijn voltooiing. In 2021 wordt de laatste hand gelegd aan de definitieve inrichting van de openbare ruimte en de definitieve invulling en afbouw van locaties.

Petroleumhaven
De uitgifte van kavels Kleinschalig Opdrachtgeverschap (KO) is in volle gang. In 2021 zullen de eerste contouren van de Petroleumhaven zichtbaar zijn. Aan de kant van de Waldorpstraat wordt de Hoge Vrijheid gebouwd. Verdere aandacht gaat uit naar de uitgifte en planvorming van de woongebouwen aan de kant van de Neherkade. De logistiek rond de realisatie heeft bijzondere aandacht omdat de ontwikkeling van de Petroleumhaven op een beperkt gebied plaatsvindt, ingeklemd tussen de Waldorpstraat en Neherkade.

Binckhorst
In de Binckhorst start in 2021 naar verwachting de bouw van circa 2.000 woningen. Voorwaarde is dat het omgevingsplan met herstelbesluit standhoudt bij de Raad van State en dat er afspraken met de Haagse Asfaltcentrale gemaakt worden. Het gaat vooral om projecten op private bouwkavels. Voor het nieuwe Eenheidsbureau Politie wordt de vergunningprocedure doorlopen. Het perceel wordt dit jaar bouwrijp gemaakt.

Begin 2021 start de bouw van De Titaan, een creatief bedrijfsverzamelgebouw naast de Caballero Fabriek. Publiek-private samenwerkingen zijn er onder meer bij: Junopark, Maanweg en de Bincker. Voor de eerste 2 deelgebieden worden gebiedspaspoorten afgerond. In 2021 start het juridisch-planologische traject voor de doorontwikkeling van de Binckhorst met meer dan de huidige 5.000 toegestane woningen. Een goede leefbare wijk met een menging van wonen, werken en voorzieningen is en blijft het uitgangspunt.

Escamp 

Gebiedsontwikkeling Dreven-Gaarden-Zichten
Dreven-Gaarden-Zichten is één van de gebiedsontwikkelingen waar Den Haag de groei van de stad wil inzetten om de wijken leefbaarder en aantrekkelijker te maken. De wijken bestaan nu voor circa 80% uit gedateerd woningbezit van Staedion. Deze woningen worden aangepakt met sloop/nieuwbouw of renovatie. Iedereen krijgt de gelegenheid om in de buurt te blijven of terug te keren. Door te verdichten, wordt het mogelijk om een substantieel gedifferentieerder woningaanbod toe te voegen en zo ruimte te maken voor een woningcarrière binnen de buurt en sterkere schouders in de wijk. Hiermee wordt het draagvlak voor voorzieningen vergoot. Deze opgave gaat hand in hand met mobiliteitsopgaven, duurzaamheidsopgaven en het versterken van de sociale en economische positie van de inwoners en de leefbaarheid van de wijken.
In samenwerking met Staedion en hun ontwikkelpartner Heijmans is de haalbaarheid van de herstructurering van dit gebied onderzocht. Er ligt nu een ambitiedocument en businesscase. Per buurt worden een nota van uitgangspunten opgesteld. In de komende 15 jaar zullen gefaseerd per locatie de herhuisvestingsplannen, bouwplannen en inrichtingsplannen worden uitwerkt.

Gebiedsagenda Leyweg/Morgenstond
Begin 2021 wordt de gebiedsagenda vastgesteld. De gebiedsagenda biedt een kader voor de verdere uitwerking van projecten in de wijk Morgenstond voor de komende 10 jaar. De gebiedsagenda wordt opgesteld via een participatietraject.

Lozerhof
In 2021 start het de nieuwbouw van het verzorgingstehuis van Saffier aan de Randveen 64 met 132 woonzorgappartementen en de toevoeging van 248 huurappartementen in verschillende prijsklassen. Hiervoor wordt het bestemmingsplan gewijzigd en komt er een omgevingsvergunning.

Assumburgweg Brandweerkazerne
In 2021 staat op de planning: de uitgifte voor het Levels, het project Assumburgweg Brandweerkazerne. ‘Levels’ ligt op de kop van Moerwijk Oost bij station Moerwijk. Het gaat om een sloop-nieuwbouwontwikkeling voor circa 548 woningen, 4.500 m2 commerciële functies en parkeervoorzieningen. In 2021 wordt dit bouwrijp gemaakt. De kosten zijn opgenomen in de bijbehorende grondexploitatie (RIS 298576). Verwachte kosten voor 2021: circa € 1,1 mln. voor het bouwrijp maken en de plankosten.

Sportcampus
In 2017 is de openbare ruimte rond de sportcampus in gebruik genomen. De aannemer is een rechtszaak gestart na discussie over meer- en minderwerk en een aantal restpunten. De rechtbank heeft nog geen definitieve uitspraak gedaan. Deze wordt in 2020 verwacht. Afhankelijk van het definitieve vonnis worden herstelwerkzaamheden of restpunten uitgevoerd. De kosten zijn circa € 0,8 mln., afhankelijk van de uitspraak van de rechtbank. De gemeente biedt procesbegeleiding tijdens de gerechtelijke procedure. Daarna wordt het project afgerond.

Leyweg-Escamplaan (Haga) Locatieontwikkeling
In 2021 wordt gebouwd aan de derde fase van deze ontwikkeling. Het betreft het parkeerterrein bij het ziekenhuis aan de Leyweg. Dit jaar wordt het parkeerterrein op de locatie van het voormalige oogziekenhuis bouwrijp gemaakt. Daarna kan de bouw starten. Dit is de laatste fase van het project. Op beide locaties komen grondgebonden woningen.

De Stede
In 2021 start de bouw van 84 middeldure appartementen aan de kant van de Hazenrade en de Vrederustlaan.

Loevesteinlaan Florence
Het voormalig verzorgingshuis aan de Loevesteinlaan wordt gesloopt. Hiervoor is een bouwplan in voorbereiding met 144 zorgeenheden, een gezondheidscentrum en circa 200 woningen.

Twickelstraat Zijpendalstraat
De school aan de Twickelstraat wordt in 2021 gedeeltelijk gesloopt. Hier komt de nieuwbouw van de W.P.Blokpoelschool, een gezondheidscentrum en 36 sociale huurwoningen. In het deel van de school dat niet gesloopt wordt, komt kleinschalige bedrijvigheid.

Valkenboskerklocatie
De motie om de Valkenboskerk te behouden, is aangenomen en afgedaan. De kerk is verkocht en er komen in 2021 circa 30 woningen.

Westlandse Zoom
De gemeente heeft afspraken gemaakt om de groenblauwe kwaliteit en infrastructuur in de openbare ruimte in de Westlandse Zoom te verbeteren. Dit is onderdeel van het convenant Westlandse Zoom over de woningbouwontwikkeling op de grens Westland – Den Haag. Eind 2020/2021 is het fietspad langs de Wennetjessloot klaar. Er worden nog aanvullende afspraken gemaakt over het verder verbeteren van het wegennet. Voor de Van Zee tot Zweth fietsroute wordt in 2020/2021 een vrij liggende fietsverbinding langs de Madepolderweg aangelegd. In 2021 komt, in opdracht van Westland en Den Haag, een ontwerp voor de aansluiting van de Van Elswijkbaan/Exporteursbaan op de Madepolderweg. Het ontwerp gaat ook over de gewenste verlegging van het fietspad van de Westlandse naar de Haagse kant van deze weg.

Uithofslaan
De woningbouw op de gronden die door de gemeente zijn verkocht aan ontwikkelaars of particulieren is bijna klaar. In 2021 wordt de bouw verwacht op de laatste 7 bouwkavels die aan particulieren zijn verkocht. Het gaat om circa 85 woningen. Binnen dit plangebied zit een particuliere grondeigenaar. De gemeente tracht deze eigenaar met rechtsmiddelen te bewegen om de samenwerkingsovereenkomst met de gemeente na te leven en zijn bouwplan te starten. Naar verwachting gebeurt dit in 2021. Na oplevering van de woningbouw en de woonstraten kan de gemeente de rest van de openbare ruimte inrichten (hoofdweg). In de begroting 2020 stond dat hier in 2021 mee gestart zou kunnen worden, maar dat lijkt niet meer realistisch. Mogelijk wordt het restant budget voor de openbare ruimte doorgeschoven naar 2022.

Gebiedsontwikkeling De Venen WOM Den Haag Zuidwest
In de jaren 2021, 2022 en 2023 staat de gebiedsontwikkeling De Venen gepland. Plan is om eind 2021 vanuit de WOM Den Haag Zuidwest te starten met het eerste deelplan.

Leidschenveen-Ypenburg 

Gavi-kavel
De gemeente Den Haag start in nauwe samenwerking met MRDH en HTM een onderzoek naar een gewenste inpassing van een nieuwe tramremise van de HTM op de GAVI kavel. Dit onderzoek wordt uitgewerkt  in een Nota van Uitgangspunten. De Nota van Uitgangspunten is eind eerste kwartaal 2021 gereed. Op basis van de Nota van Uitgangspunten wordt besloten of de GAVI kavel, en onder welke randvoorwaarden, beschikbaar kan worden gesteld voor de nieuwe tramremise van de HTM en welke ruimte er is voor huidige of nieuwe functies.

RWS-kavel, Forepark
Voor de Rijkswaterstaatkavel (RWS-kavel) wordt het plan ‘100% energie!’ voorzien, met totaal circa 10.000 m2 bvo gemengd commercieel programma met sportretail met try & buy (Decathlon conceptstore) en horeca. In 2020 loopt nog een beroep tegen de weigering van de Provincie Zuid-Holland op het ontheffingsverzoek op de verordening Ruimte voor het programmaonderdeel sportdetailhandel. Afhankelijk van de uitkomst kan in 2021 de planontwikkeling starten (RIS 123227).

Madeliefveld
Op het kavel Madeliefveld start WoonInvest in 2021 met het bouwen van maximaal 250 sociale huurwoningen. Hierbij wordt de ecologische verbinding waar mogelijk verbeterd. De gemeente faciliteert de uitwerking van het bestemmingsplan en begeleidt dit plan.

Deelplan 20
In Deelplan 20 worden in 2021 de resterende kavels kleinschalig bebouwd via een grondexploitatie. Het gaat om 100 kavels voor 148 woningen en 4 bedrijfskavels. In 2022 volgt de definitieve aanleg van de openbare ruimte. Ook wordt naast het Hofbad de Hofbadtoren gebouwd met 162 sociale huurappartementen. In Deelplan 20 zal betaald parkeren worden ingevoerd na realisatie van de meeste woningen (projectdocument, RIS 297955).

ROC Oude Middenweg
Er is behoefte aan een permanente onderwijshuisvesting op de locatie van de huidige tijdelijke vestiging van het ROC Mondriaan aan de Henri Faasdreef. Dit kavel is onderdeel van een groter ontwikkelgebied aan de Oude Middenweg in Leidschenveen. Nadat in 2020 de nota van uitgangspunten is vastgesteld zal in 2021 de omgevingsvergunning worden verleend en worden gestart met bouw van het nieuwe permanente schoolgebouw.

Beheer bedrijfspanden 
De gemeente heeft strategisch bezit en kan daarnaast besluiten om gronden en panden strategisch aan te kopen met het oog op toekomstige stedelijke ontwikkeling. Voorbeelden zijn panden en gronden aan de Binckhorstlaan, Saturnusstraat, Stadhouderslaan, Spoorlaan en Westvlietweg. De gemeente probeert het vastgoed te verhuren. Per saldo zijn de exploitatielasten van het vastgoed (zoals zakelijke lasten, beheerlasten, afschrijvingen en rentelasten) hoger dan de baten. De gemeente dekt dit exploitatietekort uit de reserve Strategisch vastgoed stadsontwikkeling die hiervoor is bestemd. De gemeente bepaalt in hoeverre het noodzakelijk is de panden langdurig in portefeuille te houden en kan op basis daarvan overwegen een deel van de vastgoedportefeuille te verkopen. Van de objecten die niet worden verkocht, optimaliseren we waar mogelijk de exploitatiesaldi.  

De gemeente werkt aan verschillende projecten van het programma De Kust Gezond waarbij we
een kwaliteitsimpuls geven aan de buitenruimte in Scheveningen-Bad. Projecten gerelateerd
aan De Kust Gezond worden toegelicht onder Stadsvernieuwing gebied Scheveningen.

Woningbouw 
In alle segmenten woningen in Den Haag zijn tekorten en die wil de gemeente in 2021 inlopen. Op het gebied van woningbouw werkt het college aan de uitvoering van het coalitieakkoord. Naar verwachting worden er meer woningen in aanbouw genomen dan in voorgaande jaren. Door de PAS-uitspraak van de Raad van State staan deze aantallen onder druk. Dit komt met name door de stikstofdepositie in de aanlegfase van de bouw. Ook weten we nog niet wat de lange termijn gevolgen van de coronacrisis zijn op de bouw en de woningmarkt.

Bijbouwen levert een belangrijke bijdrage aan het vergroten van het aanbod. Bij nieuwbouw is de norm: 30% sociale woningen en 20% middeldure huurwoningen. Verder streven we naar 20% betaalbare koop.

10% van de nieuw te bouwen betaalbare koopwoningen wordt gebruikt voor woonvormen zoals wooncoöperaties, groepswonen, ouderenhuisvesting, zelfbouw of collectief particulier opdrachtgeverschap. Deze verschillende segmenten woningbouw realiseren we per project of per gebied, overal in de stad. Waar de norm in een betreffend project onverhoopt niet wordt gehaald, wordt dit elders in het gebied gecompenseerd.  

30% sociale woningbouw  
Woningcorporaties hebben het primaat bij de norm van minimaal 30% sociale woningbouw. De gemeente en corporaties verwachten dat in 2021 minimaal 900 sociale huurwoningen in aanbouw genomen kunnen worden. Zo groeien we richting een realisatie van 1.200 sociale huurwoningen per jaar vanaf 2022, uitgaande van een bouw van 4.000 woningen.  

Besteding Eneco reserve Extra impuls voor betaalbaar wonen
Conform het raadsvoorstel Toekennen verkoopopbrengst Eneco (RIS 305669) wordt u bij deze begroting nader geïnformeerd over de besteding van deze middelen binnen de reserves. Binnen de reserve Extra impuls voor betaalbaar wonen is € 50 mln. De reserve richt zich op sociale woningbouw en starters. In vier tranches wordt een aandeel van 43,5 mln. besteed aan het urgentieprogramma (RIS305713), met concrete projecten voor betaalbare woningbouw. De resterende 6,5 mln. wordt ingezet in (het toezicht op) de kwaliteit van woningen, het bereikbaar en betaalbaar houden van de woningvoorraad en ondersteuning van bewoners. Conform de financiële verordening worden onttrekkingen aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.

Welk type woningen (sociale- en middeldure huur) gebouwd worden, wordt vastgelegd in bestemmingsplannen, het omgevingsplan, erfpachtcontracten en grondaktes. De gemeente maakt sociale woningbouw, middeldure huur en betaalbare koop mogelijk door middel van het grondbeleid, via erfpachtvoorwaarden en ruimtelijke kaders. We voeren een actief grondbeleid als dat helpt om de bouw van sociale huurwoningen te realiseren en als het bijdraagt aan de doelstellingen. 

Haagse woningcorporaties 
De Haagse woningcorporaties hebben in vergelijking met andere corporaties het laagste investerend vermogen van Nederland. Dit heeft directe invloed op de mogelijkheden van corporaties om te investeren in Den Haag, bijvoorbeeld in nieuwbouw en verduurzaming. De gemeente zoekt naar mogelijkheden om dit te verbeteren. Er wordt aan de hand van de gesloten woningmarktafspraken intensiever samengewerkt in de regio. De provincie houdt hierin toezicht.

Er wordt extra geld aangetrokken door corporaties uit de regio en daarbuiten uit te nodigen om te investeren in Den Haag. Ook worden pensioenfondsen, banken en verzekeraars met een maatschappelijke insteek gevraagd te investeren in betaalbare huur en koop in Den Haag. Om de investeringsmogelijkheden van corporaties in Den Haag verder te vergroten, geven we ook in 2021 korting op de bouwleges bij de bouw van sociale huurwoningen van corporaties.  

Woonruimteverdeling 
De druk op de bestaande sociale huurvoorraad is onverminderd hoog. De maatregelen als gevolg van corona hebben ervoor gezorgd dat het aantal verhuringen door woningcorporaties in deze periode is teruggelopen.

Het college wil de wachttijd voor woningzoekenden terugdringen door sociale woningen bij te bouwen. De totale jaarlijkse bouwambitie gaat omhoog. Dit leidt door de 30% afspraak ook tot meer sociale huurwoningen. Bij verdichting is 30% van de toegevoegde woningen ook een sociale huurwoning.

Het college focust ook op het bouwen van sociale huurwoningen in andere gemeenten van de woningmarktregio via de regionale woningmarktafspraken. Het college wil sociale huurwoningen behouden. We geven alleen een positieve zienswijze voor complexgewijze verkoop van sociale huurwoningen af als deze complexen aan een andere corporatie of wooncoöperatie worden verkocht. Voor nieuwe verschuivingen van sociale huurwoningen van DAEB-segmenten naar niet-DAEB-segmenten geeft het college geen positieve zienswijze af. Reeds gemaakte afspraken blijven uiteraard gerespecteerd.  

Het college monitort de doorstroming via regionaal maatwerk en de doorstroompremie. Dat geldt ook voor het lokale maatwerk waarbij woningen aan starters worden verloot. 

In de Huisvestingsverordening Den Haag 2019 is de huisvestingsvergunning uitgebreid naar het middeldure huursegment. Het college start met de evaluatie van de huisvestingsvergunning voor middeldure huurwoningen door het uit (laten) voeren van een nulmeting. 

Middensegment 
Met marktpartijen wordt de langjarige verhuring van woningen in het middensegment geborgd in privaatrechtelijke afspraken en waar mogelijk en noodzakelijk in bestemmingsplannen. Zo leggen we vast dat woningen in geval van huurverhoging en na mutatie bereikbaar blijven. Door versoepeling van rijksregels kunnen woningcorporaties bij verdichting op eigen of erfpachtgrond ook middeldure huurwoningen bouwen. Daardoor ontstaan gemengde complexen, een positieve ontwikkeling in eenzijdige wijken. Naast middensegment huur streven we naar 20% betaalbare koop.  

Voorraadbeleid 
In 2020 zijn de eerste resultaten van de Woonagenda op het gebied van voorraadbeleid zichtbaar geworden, zoals het splitsingsverbod. Deze effecten worden gemonitord. Voor kamerverhuur is vanaf 23 juni 2020 in de hele stad een tijdelijk verbod van kracht op de afgifte van omzettingsvergunningen. Het nieuwe kamerbewoningsbeleid wordt in de tweede helft van 2020 nader uitgewerkt. Onder meer het instellen van een quotum voor kamerbewoning en een onderzoek naar een leefbaarheidscheck maken daar onderdeel van uit. In 2021 wordt het voorstel voor de uitwerking van het  nieuwe beleid in de Huisvestingsverordening aan de raad voorgelegd.  

Voor kamerverhuur aan meer dan 2 personen is in de hele stad straks ook een omzettingsvergunning nodig. Er komt een vergunningstelsel voor kamerverhuurders, inclusief een registratieplicht. In het kader van vakantieverhuur is het Rijk bezig met een aanpassing van de Huisvestingswet 2014 in verband met een registratieplicht. In 2021 krijgt de raad een voorstel over het opnemen van deze registratieplicht in de Huisvestingsverordening. 

Monitor Woonagenda 
De staat van de Haagse woningmarkt wordt periodiek in de gaten gehouden, evenals de voortgang van de doelen uit de Woonagenda. De eerste monitor Haagse woningmarkt en voortgangsrapportage Woonagenda verschijnen eind 2020. 

Rijksstatus Zuidwest
In Den Haag Zuidwest wonen relatief veel mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben. Mensen zonder werk, met psychische problemen, in armoede. Huishoudens met een stapeling van problemen. Kinderen lopen sneller en vaker onderwijsachterstanden op, criminaliteit grijpt om zich heen en de levensverwachting is structureel lager. Den Haag Zuidwest is echter ook een heel groen gebied waar mooie dingen gebeuren. Zo zijn tijdens de coronacrisis vele mooie initiatieven ontstaan om elkaar en de kwetsbare mensen te helpen. Mooi om deze solidariteit te zien.

Zuidwest moet weer de wijk van hoop en perspectief worden. En het begin is er, met de Regiodeal Den Haag Zuidwest, die in 2019 van start ging. Doel van de Regiodeal is om de wijken Bouwlust, Vrederust, Morgenstond en Moerwijk in sociaal-economisch opzicht te versterken. Ook worden er fysieke investeringen in de wijk gedaan. Veel van de woningen zijn “op”. Deze worden aangepakt met sloop/nieuwbouw of renovatie. Iedereen krijgt de gelegenheid om in de buurt te blijven of terug te keren. Door het toevoegen van woningen; verdichten, wordt het mogelijk om een substantieel gedifferentieerder woningaanbod toe te voegen en zo ruimte te maken voor een woningcarrière binnen de buurt en sterkere schouders in de wijk. De Regiodeal is daarnaast de opmaat naar een nationale, langjarige programma van Zuidwest (15-20 jaar)  en moet samen met het omvangrijke bouwprogramma werken als vliegwiel. Den Haag is één van de 15 gemeenten die in 2021 deze Rijksstatus wil verkrijgen.

Huisvesting aandachtsgroepen 

Zorgdoelgroepen 
De doelstelling van de Taskforce huisvesting zorgdoelgroepen voor het afgelopen jaar was om jaarlijks 350 woningen voor zorgdoelgroepen te realiseren. Aan deze doelstellingen zijn de volgende taakstellingen verbonden:  

1. Woningcorporaties bieden 313 convenantwoningen. Er komt meer gemeentelijk sturing op de toewijzing van deze woningen en de samenwerking tussen partners moet beter. 

2. In deze collegeperiode komen er minimaal 50 woningen per jaar door transformatie/nieuwbouw. 

3. De uitstroom van zorgdoelgroepen wordt eerlijker over de regio verdeeld. 

Ad 1: Voor 2021 zullen de corporaties 313 woningen leveren. Samen met alle partners (corporaties, gemeente en zorgpartijen is een koepelconvenant afgesloten met zorgpartijen en corporaties dat meer sturing geeft aan de afspraken en meer duidelijkheid biedt in het verhuur- en begeleidingsproces. De uitvoering van de convenantsafspraken wordt met de partijen gemonitord.  
Ad 2: Er wordt gewerkt aan een projectenlijst die vanaf 2021 wordt gerealiseerd. Naast permanente woningen is ook een opdracht verstrekt voor een quickscan voor mogelijke tijdelijke locaties.  
Ad 3: De gemeentelijke Bestuurlijke Tafel Wonen Haaglanden heeft op verzoek van de gemeente Den Haag de huisvestingsopgave kwalitatief en kwantitatief in kaart gebracht. Dit heeft ertoe geleid dat er nu bestuurlijk overleg is over meer regionale samenwerking binnen Haaglanden. Met een kopgroep van 3 wethouders uit de regio worden de mogelijkheden verkend om zorgdoelgroepen naar woningen in de hele regio uit te laten stromen.  

Zorgvastgoed 
Met de zorgpartijen in Den Haag vindt regelmatig overleg plaats over hun plannen met vastgoed: sloop/nieuwbouw of renovatie. We houden daarmee vinger aan de pols voor wat betreft het aanbod aan huisvesting voor ouderen in een beschermde setting. Ook met het centrum groepswonen wordt 3 keer per jaar afgestemd over locaties en initiatieven.  

Doorstroming 
De raad is met een brief (RIS 303830) geïnformeerd over de inzet van instrumenten voor betere doorstroming in de sociale woningvoorraad. Een van die instrumenten is de doorstroommakelaar. Inmiddels zijn er 2 doorstroommakelaars actief. Zij organiseren bijeenkomsten voor professionals maar ook voor ouderen en bemiddelen bij individuele cases. De doorstroompremie is geëvalueerd en aangepast. Deze is sinds 1 februari 2020 weer beschikbaar voor huishoudens die van een grote naar een kleinere woning verhuizen.  

Studenten 
Het aantal studenten blijft groeien. Dat is goed merkbaar in de stad. De huisvestingsbehoefte van studenten wordt gevolgd aan de hand van de monitor studentenhuisvesting. Tot 2023 zet de gemeente Den Haag in op 1.000 studentenwoningen. De ambitie is om tot 2026 in totaal 3.000 studentenwoningen toe te voegen. Studentenwoningen worden niet meegeteld met de stedelijke norm voor 30% sociaal. Studentenwoningen dragen immers niet bij aan het terugdringen van de woningnood onder de sociale doelgroep. Om de positie van DUWO in Den Haag te borgen en hen de ruimte te bieden om in Den Haag te kunnen investeren, tellen studentenwoningen van toegelaten instellingen, waaronder DUWO, wel mee met de 30% norm in projecten. Conform het initiatiefvoorstel ‘Laat het leefbaar, verminder verkamering’(RIS 303999) zet het college tevens in op onzelfstandige studentenwoonruimte.
De komende jaren richten we ons niet alleen op het aantal maar ook op de betaalbaarheid van woningen. Ook wil de gemeente studenten weerbaar maken tegen malafide kamerverhuur door goede informatie te geven. 

Arbeidsmigranten 
Arbeidsmigranten vormen een grote doelgroep in Den Haag. Veel nieuwe Hagenaars zijn arbeidsmigranten. In 2021 en de daaropvolgende jaren wil de gemeente deze groei in goede banen leiden. Dat betekent allereerst aandacht voor voldoende, kwalitatief goede en betaalbare huisvesting, maar ook voor zaken die hiermee verband houden. Den Haag zet zich bovendien in regionaal verband in voor een huisvestingsplan voor arbeidsmigranten.  

Huisvesting statushouders  
Statushouders krijgen een éénmalige woningbemiddeling aangeboden door de woningcorporaties. Het aantal te huisvesten statushouders varieert per jaar. Dit komt enerzijds door de mondiale situatie en anderzijds door de inzet van de IND. Vooralsnog (peilmoment: mei 2020) worden in 2021 circa 350 tot 400 statushouders verwacht. 
Met de corporaties is afgesproken dat zij tot 10% van het vrijkomend woningaanbod aanbieden om de statushouders te huisvesten. Daarnaast is er een flexibele schil beschikbaar van (on)zelfstandige woonruimte, zoals aan de Anna van Hannoverstraat. De onzelfstandige locaties op Randveen, Scheveningseweg en Jupiterkade sluiten in 2021. De huidige bewoners van deze locaties krijgen een eenmalig woningaanbod van een woningcorporatie. Ook wordt met Staedion een project gestart om een blok van 15 grote woningen flexibel inzetbaar te maken voor verschillende type huishoudens, bijvoorbeeld gezinswoningen. Het ministerie stelt hiervoor subsidie beschikbaar. 

Onmisbare beroepsgroepen 
Den Haag heeft grote personeelstekorten in een aantal cruciale beroepsgroepen. De gemeente maakt afspraken om een beperkt aantal schaarse beroepsgroepen - zoals docenten en politieagenten - met voorrang te huisvesten. Deze afspraken maken we met particuliere verhuurders over betaalbare en middensegment woningen in de stad. Voor de korte termijn zetten we in op woningen voor sleutelberoepen via de bestaande voorraad.

Spoedzoekers  
De gemeente ontwikkelt pilotcomplexen met woningen die geschikt zijn voor tijdelijke bewoning door mensen die ingeschreven staan in de BRP. Ook hiermee verwachten we voor een aantal mensen meer mogelijkheden op de woningmarkt te creëren. De plannen hiervoor worden de komende tijd verder uitgewerkt.  

Woonwagenbewoners 
In 2021 wordt het geactualiseerde woonwagenbeleid vastgesteld en wordt er met de implementatie, uitvoering en realisatie gestart. De gemeente Den Haag heeft momenteel 233 standplaatsen voor woonwagens. Dit aantal breiden we de komende 4 jaar op kleine schaal uit waarbij we in eerste instantie kijken naar bestaande locaties. Voor verdere uitbreiding gaan we in gesprek met de regio. Hiermee heeft de gemeente Den Haag afstand genomen van het ‘uitsterfbeleid’. We onderzoeken in overleg met de Sociale Verhuurders Haaglanden en regiogemeenten hoe aanbieding van vrijkomende standplaatsen via het regionale woonruimte-verdeelsysteem kan plaatsvinden, met de intentie dat geïnteresseerden zelf kunnen reageren op vrijkomende plekken. De woningcorporaties en de gemeente bepalen voor welke specifieke woonsituaties er huurwoonwagens beschikbaar kunnen worden gesteld. Zo maakt de gemeente verhuur en het reageren op vrijgekomen plekken samen met de corporaties mogelijk. Dit leggen we jaarlijks vast in de prestatieafspraken.  

Woonkwaliteit en leefbaarheid 

Kwaliteitsbeleid Haagse woningvoorraad 
In 2020 wordt het onderzoek naar de kwaliteit van de Haagse woningvoorraad uitgevoerd. Dit onderzoek (RIS 305026) bestaat uit 2 delen:  
1) Een analyse van de beschikbare gegevens bij woningcorporaties en de gemeente. Dit wordt na de zomer van 2020 aangeboden aan de raad.  
2) Een schouw via een representatieve steekproef.  

Begin 2021 wordt het volledige onderzoek, dus deel 1 en 2, aangeboden aan de raad. In het onderzoek is aandacht voor gezond en veilig wonen: vocht- en schimmelproblematiek, de woning-APK (kwaliteit van installaties en leidingen), aanwezigheid van asbest en loden drinkwaterleidingen en woningonderhoud in het algemeen (fundering, dak, balkons, gevels). Voor de schouw wordt er gekeken naar alle bestaande woningen, dus naast corporatiewoningen en particuliere verhuur ook woningen van eigenaar-bewoners. 
De resultaten van het onderzoek zijn input voor het beleid om de kwaliteit van de Haagse woningvoorraad te verbeteren. Het college komt in 2021 met een voorstel voor dit beleid.  

In 2021 gaat het college verder met het aanpakken van vocht en schimmel. Dit doen we samen met de GGD, huurdersorganisaties, bewonersorganisaties en woningcorporaties. We bieden een onafhankelijke vocht- en schimmelexpert. Ook is er aandacht voor een preventieve aanpak en voorlichting in de wijken dichtbij bewoners, vanuit GGD, bewonersorganisaties, huurdersorganisaties en Hou van je Huis.  

Kleinschalig Opdrachtgeverschap en  Kavelwinkel
Het aantal lopende projecten KO is op dit moment beperkt en komt de komende tijd tot realisatie. Het college wil KO een nieuwe impuls geven. In het najaar van 2020 wordt de raad geïnformeerd over de digitale voortzetting van de Kavelwinkel en hoe het college voornemens is het aantal projecten KO te verhogen de komende tijd. 

Balie voor VvE’s en huurders
Al meer dan 10 jaar informeert en ondersteunt de VvE-balie van de gemeente Den Haag VvE’s in de stad. Verenigingen van Eigenaren kunnen er terecht met vragen over de splitsingsakte, activering, onderhoud en verduurzaming. De VvE-adviseurs worden op verzoek ingezet voor mediaton om conflicten in de vereniging uit te praten en op te lossen. Ze helpen Verenigingen van Eigenaren (VvE) om achterstallig woningonderhoud tegen te gaan en bieden ondersteuning bij verduurzaming van het pand. Verder stimuleren de adviseurs de ontwikkeling naar sterke verenigingen. Actieve en goed onderhouden verenigingen zijn een voorwaarde voor de toekomstbestendigheid en duurzaamheid van de Haagse woningvoorraad. De VvE-adviseurs zijn niet alleen werkzaam op het stadhuis en in de Hou van je Huis-locaties, maar verzorgen ook informatiebijeenkomsten in wijken en online.Het aantal particuliere verhuurders is de laatste in Den Haag gegroeid naar 25%. De positie van huurders wordt versterkt. De VvE-balie wordt uitgebreid tot een balie voor VvE’s en huurders, waar mensen voor vragen en ondersteuning over kopers- en huurdersrechten terecht kunnen. De bereikbaarheid van de balie wordt verder vergroot.

Hou van je huis
Met verschillende locaties in Den Haag kunnen bewoners van den haag terecht bij Hou van je Huis. Deze informatie- en adviespunten zijn er om huurders, woningeigenaren en VvE’s te enthousiasmeren, stimuleren, informeren én adviseren om de woning goed te onderhouden én voor te bereiden op de toekomst waarin woningen niet meer met gas verwarmd worden.
De VvE-adviseurs bij Hou van je Huis werken aan een toekomstbestendige woningvoorraad. Het Duurzaamheidsfonds Den Haag geeft ze de mogelijkheid om zowel verduurzaming als onderhoudswerkzaamheden te financieren.  

De Haagse Pandbrigade wordt versterkt en uitgebreid. In het najaar kan de raad een plan van aanpak daartoe tegemoet zien. In deze begroting wordt daarvoor in 2021 0,3 mln. en in 2022 e.v. 0,4 mln. extra uitgetrokken. Gezien de grote druk op de woningmarkt en de urgente problemen op het gebied van achterstallig woningonderhoud en onrechtmatige bewoning (waaronder huisvesting arbeidsmigranten) wordt de komende 3 jaar ook vanuit de Eneco-gelden 2,7 miljoen geïnvesteerd in de HPB om deze problematiek het hoofd te bieden.

De Haagse Pandbrigade biedt toezicht en handhaving voor de veiligheid, leefbaarheid en kwaliteit van de fysieke leefomgeving van de stad. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van de stad en aan het behoud van de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad.  

De Haagse Pandbrigade houdt ook in 2021 toezicht op de naleving van de bouw- en woonregelgeving. De brigade handelt overtredingen af die betrekking hebben op het gebruik en de staat van gebouwen. Het gaat bijvoorbeeld om achterstallig woningonderhoud, strijdigheid met het bestemmingsplan, onrechtmatig gebruik van woningen en illegale bouw. De Haagse Pandbrigade voert integrale controles uit. Daarbij kijken medewerkers niet alleen naar de staat en het gebruik van gebouwen, maar ook naar inschrijvingen in de basisregistratie persoonsgegevens en mogelijke fraude met sociale voorzieningen. Daarnaast doet de Haagse Pandbrigade mee aan de pilot ‘goed verhuurderschap’ en aan de aanpak ondermijning.  

De Haagse Pandbrigade richt zich in 2021 extra op gebieden waar de leefbaarheid onder druk staat. Ook ligt de focus op meldingen vanuit het Meld- en Steunpunt Woonoverlast. Op dit moment komen er circa 3.000 meldingen van inwoners en circa 400 meldingen van professionals (vooral de politie) binnen via de ‘meld-een-vermoeden-app’. De meldingen laten over de jaren een stijgende trend zien.

De prioriteiten staan in het jaarplan Vergunningverlening, toezicht & handhaving 2020 (RIS 304156).  
In 2021 pakt de Haagse Pandbrigade de handhaving op de huisvestingsvergunning op. De pandbrigade richt zich komende jaren ook op verdere digitalisering van werkprocessen. Dit komt de efficiëntie ten goede. Daarnaast wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de digitale schouw om de opsporing van overtredingen op een hoger plan te krijgen.  

In 2021 worden circa 4.000 aanvragen voor bouwactiviteiten verwacht. Het gaat vooral om bouwactiviteiten met een bouwsom tot € 0,25 mln. Vanaf 2018 zijn maatregelen doorgevoerd om de hoge stand van de voorziening Bouwleges (bedoeld om jaarlijkse schommelingen op te vangen) af te bouwen.

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen is uitgesteld tot januari 2022. Dit is gelijktijdig met de Omgevingswet. De periode voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wet wordt gebruikt om de beoogde werkwijze van het stelsel in de praktijk te beproeven door middel van proefprojecten. Momenteel wordt dit door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties voorbereid in samenwerking met alle betrokken partijen. 

Voor de zomer is de raad geïnformeerd over de Haagse aanpak naar aanleiding van de uitspraak van Raad van State over de Programmatische Aanpak Stikstof. Vanwege de bijzondere ligging, wordt de gemeente Den Haag hierdoor fors geraakt. Circa 80% van de stikstofdepositie in Den Haag komt van buiten de gemeente. Dit is ook door het rijk onderkend.  Met rijk en provincie voeren wij overleg om de ruimte die vrijkomt door zowel landelijke maatregelen als onze eigen maatregelen aan te wenden voor verbetering van onze eigen natuur en investeringen in de bouw. Naast natuur- versterking, het omzetten van walstroom in de haven van Scheveningen naar een duurzame bron en andere maatregelen werken wij momenteel de invoering van een lokale stikstofbank en een drempelwaarde voor de bouw uit. Verder doen wij voor vele woningen een beroep op de provinciale ruimte uit het stikstofregistratiesysteem. Over de vergunningverlening door de Omgevingsdienst verwachten wij in dit najaar meer duidelijkheid.

De gemeente is verplicht voor haar grondgebied bestemmingsplannen of beheersverordeningen vast te stellen. Het actualiseren van bestemmingsplannen of beheersverordeningen vindt echter beperkt plaats omdat de wettelijke bepaling hiervoor is vervallen door de komst van de Omgevingswet.  

De inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet is recent met een jaar uitgesteld naar 1 januari 2022. Onder de regie van het programma Implementatie Omgevingswet gaat de voorbereiding onverminderd door. De opgave voor de gemeenten bestaat uit het aanpassen van werkprocessen voor het kunnen werken met kerninstrumenten (omgevingsvisie, omgevingsplan, programma’s en vergunningen), de aansluiting op het Digitaal Stelsel Omgevingswet, het integraal werken en participatie bij de kerninstrumenten. 

Participatie
In het najaar start het college, in samenwerking met de gemeenteraad, een traject om sterke en zwakke aspecten van participatie in het kader van Ruimtelijke Ordening in kaart te brengen en mede in het licht van de omgevingswet de werkwijze te verbeteren.  

Ook in 2021 gaan we door met het ontwikkelen van de wettelijk basisregistraties en de samenhang van deze registraties binnen het stelsel van basisregistraties. In dit stelsel zijn 10 basisregistraties met elkaar verbonden. Naast het reguliere beheer van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) gaat onze aandacht in 2021 in het bijzonder uit naar de Basisregistratie Ondergrond (BRO).  

In 2021 gaat de gemeente verder met de Wet Basisregistratie Ondergrond (BRO) waarmee gegevens over de ondergrond worden gedigitaliseerd, gestandaardiseerd, geharmoniseerd en publiek beschikbaar gesteld. De inhoud van de deze basisregistratie wordt in 4 fasen gerealiseerd. In elk fase staat een aantal registratieobjecten centraal waarbij de standaarden voor deze objecten worden opgesteld. De eerste fase is in 2018 gestart. Tot en met 2022 worden de andere fasen van de BRO geïmplementeerd. In 2021 gaat het om tranche 3 waarbij er 7 nieuwe registratieobjecten door de bronhouder/gemeente moeten worden toegevoegd. Het gaat hierbij om gegevens met betrekking tot het grondwaterpeil en boormonsters van de Haagse ondergrond.  
 
Het inwinnen, bijhouden en ontsluiten van 3D-gegevens maken steeds meer onderdeel uit van de bedrijfsvoering van de gemeente . Hiervoor werken we samen met de gemeenten Rotterdam en Amsterdam en de Vereniging van Nederlands Gemeenten, in het kader van het investeringsvoorstel Totaal 3Dimensionaal (T3D). Doel: een landelijke standaard voor 3D objectenregistratie, als basis voor het digitale 3D stadsmodel.  

Open data 
In 2021 zijn er 2 sporen. Het eerste spoor is de pilot visualisatie van beleid op de kaart. Hiermee wordt  het beleid van de gemeente op een beknopte en overzichtelijke manier zichtbaar en begrijpelijk voor bewoners en bedrijven. Spoor 2 is de digitale opzet van het Omgevingsplan.  
De komende jaren zal de open data beheerunit met andere overheden en externe partijen nauwer samenwerken vanuit de gemeentelijke ambitie ‘open, tenzij’. Hiermee wil de gemeente Den Haag bijdragen aan een gemeenschappelijke datavoorziening en betere bruikbaarheid van de open data in onderzoeken en toepassingen.  

Verbonden partijen 

WOM Den Haag Zuidwest
In het eerste kwartaal van 2021 wordt de oplevering verwacht van het project Tre Volte aan de Dedemsvaartweg. Het gaat om 141 woningen: 51 koop en 90 sociale huur. Ook zal dit eerste kwartaal worden gestart met de bouw van 175 woningen in Moerwijk-Oost, project Parelmoerwijk. Hier gaat het om 143 koopwoningen en 29 sociale huurwoningen. De verkoop is gestart en de sloop is in gang gezet. In de jaren 2021, 2022 en 2023 staat de gebiedsontwikkeling De Venen gepland. Plan is om eind 2021 te starten met het eerste deelplan.

De gemeente gaat onderzoeken of de WOM, als instrument om woningen te realiseren, in de toekomst vaker kan worden gebruikt.

Ontwikkelingscombinatie Wateringse Veld (OCWV)
In deelplan Wateringse Veld worden alle activiteiten in 2020 afgerond. Daarna kan dit deelplan worden afgesloten. Naast Wateringse Veld zijn er nog 2 opgaven. Voor het plan Erasmusveld Midden is de eerste fase in aanbouw: project Leyhof met 108 woningen. In 2021 kan de tweede fase starten met de bouw van 262 woningen. Dat kan als het uitwerkingsplan is vastgesteld en de grond is uitgegeven aan ontwikkelaar BPD B.V. Voor het deelplan op de voormalige sportvelden aan de Monsterseweg komt een wijziging van het bestemmingsplan. OCWV zal vervolgens de grond aankopen van de gemeente Den Haag en uitgeven aan ontwikkelaar BPD B.V.

Meer informatie over onderstaande publiek-private samenwerkingen is te vinden in de paragraaf over verbonden partijen.