Stadsdelen, integratie en dienstverlening

Wat gaan we doen en wat gaat het kosten in 2021?

Stadsdelen
Participatie staat centraal
In 2021 wordt verder gewerkt aan het verbeteren van de participatie.  We gaan in 2021 verder aan de slag met;

• Wensen en behoeften van bewoners staan centraal in de verbetering van de sociale en fysieke leefbaarheid van de wijk;
• Bewoners krijgen meer invloed op de besteding van (wijk)budgetten;
• Bewonersorganisaties en maatschappelijke initiatieven worden integraal ondersteund;
• Bewoners ervaren de samenwerking met de gemeente als transparant en effectief;
• Bewoners krijgen meer en toegesneden online mogelijkheden om te participeren;
• Bewoners krijgen meer invloed op de agenda voor hun wijk;
• Bewoners krijgen meer invloed binnen ruimtelijke ontwikkelingen.

De stadsdelen hebben dagelijks contact met bewoners, bedrijven en instellingen. Ze zijn erop gericht om actief met bewoners, bedrijven en instellingen de sociale en fysieke leefbaarheid in de wijken te versterken. De stadsdeelorganisatie speelt snel en flexibel in op actuele ontwikkelingen op wijkniveau. De stadsdeelorganisatie is ook verantwoordelijk voor de aansturing van de organisaties en de activiteiten op het gebied van welzijn en leefbaarheid. De stadsdeelorganisatie speelt een belangrijke rol bij de informatievoorziening op wijkniveau. De verbinding tussen het stadhuis en de wijk (waar beleid wordt uitgevoerd) moet beter. Er komt eind 2020 een actieplan van de gemeente waarmee de ambtelijke organisatie nog vaker in de wijken actief is. Dit om de wisselwerking met bewoners te versterken en beleid en uitvoering dichter bij elkaar te brengen. Ambtenaren moeten vaker in de wijk kunnen werken zodat ze problemen ter plekke op kunnen lossen. Wij willen daarnaast Hagenaars zo veel mogelijk actief betrekken bij beslissingen.

De Haagse samenleving kenmerkt zich door een grote diversiteit. We koesteren de verschillen tussen buurten, dat maakt de stad levendig. De ervaringen van de afgelopen jaren op het gebied van burgerparticipatie hebben ons geleerd dat er veel wijken zijn in Den Haag waar het goed mee gaat. Er wonen over het algemeen mensen die hun leven prima op orde hebben en die in belangrijke mate zelfredzaam zijn. In die wijken dient de gemeente, als het gaat om burgerparticipatie en bewonersinitiatieven, een meer faciliterende rol op zich te nemen.  Niet  in elke wijk gaat het goed. In een aantal buurten en wijken in de stad is sprake van stagnatie of zelfs van achteruitgang. De oorzaken zijn divers, het kan gaan om eenzijdige bevolkingssamenstelling, achterstallig onderhoud in woningbestand of openbare ruimte, een groot aantal mensen in de buurt met sociale of psychische problemen, gevoelens van onveiligheid en onbehagen, soms gaat het ook om uitsluiting van medebewoners. Het gaat vaak om een samenloop van diverse problemen die maakt dat een buurt niet tot bloei komt (onderzoek ‘prettig wonen’, UDC). Het sociale cement en het gevoel van gemeenschappelijkheid brokkelt af. Mensen zijn meer op zichzelf  en zijn met elkaar minder goed in staat om de sociale en fysieke leefbaarheid van de wijk onder de aandacht te brengen van de juiste instanties. Op dergelijke plaatsen in de stad is het noodzakelijk om  een gezamenlijke aanpak van de gemeente, samen met de bewoners en andere partijen zoals corporaties, wijkorganisaties, zorg- en welzijnsinstellingen en (sociaal) ondernemers te organiseren.

Het nieuwe wijkplan: De huidige wijkprogramma’s worden vervangen door vierjarige wijkagenda’s  die na twee jaar worden herijkt. In de wijkagenda’s zijn de prioritaire thema’s van en voor de wijk voor vier jaar opgenomen. Wijkagenda’s staan aan de basis van het gebiedsgericht werken. Wijkagenda’s maken we voor elke wijk op basis van een goede samenwerking met bewoners en we voeren deze samen uit. De wijkagenda wordt opgesteld op basis van een wijkprofiel waarin de data over de wijk bij elkaar komen en zijn geanalyseerd. Gezamenlijk wordt bepaald wat de gewenste situatie is over vier jaar en welke thema’s hieruit voortvloeien. Deze worden vervolgens in een of meerdere opgaventeams opgepakt. De wijkagenda’s vormen tevens input voor een jaarlijks Handhavingsprogramma en opdracht aan de welzijnsinstellingen en legt een verbinding met ’het klimaatbeleid (Groene Energiewijken), zorg en welzijn (Haagse tafels) en de omgevingsplannen. De gemeente is  gestart met zes pilotwijken.  Tot en met 2023 volgen, in cycli van telkens ongeveer 10 wijken, de overige wijken.

Wijkbudgetten: Nadat in 2020 in nog meer wijken het wijkbudget is ingezet om een op een effectieve manier plannen van bewoners te verzamelen, budget te verdelen en een winnend plan uit te voeren gaan we daar in 2021 mee door.  De digitale tool die hiervoor is ontwikkeld geeft bewoners concrete invloed en er ontstaat meer ruimte voor het financieel ondersteunen van kleinschalige wijkinitiatieven. De wijkbudgetten zijn een mooi instrument wat inmiddels zijn resultaat heeft bewezen in het stimuleren van sociale cohesie. In 2021 wordt dit instrument nog verder uitgerold. Op basis van deze ervaringen wordt invulling gegeven aan de wijkbudgetten.

In 2021  werken we aan de hand van een groot aantal Haagse participatieprojecten aan het samenspel tussen inwoners, raadsleden, college en ambtenaren. Al doende leren we en ontwikkelen we een ‘Haagse werkwijze’. En richten we ons op het professionaliseren van de participatie (medewerkers) en inrichten van een efficiënte participatie infrastructuur.   We willen toewerken naar nieuwe verordening op participatie, waarin we afspraken vastleggen.

Right to Challenge: Vanuit het concept 'Right To Challenge’ hebben bewoners uit Bezuidenhout het beheer van een Haags Hopje en het omliggende groen op zich genomen. Dit past in de beleidsvernieuwing om ruimte te geven aan initiatieven van bewoners, die meer betrokken willen zijn bij het (sociaal) beheer van accommodaties en voorzieningen. Ook in de Bomenbuurt loopt een verkenning naar de mogelijkheden om de rol van bewoners bij invulling van de welzijnsaccommodatie te vergroten. Pilotgewijs doen we in 2021 ervaring op met dit concept.

Toelichting  
Den Haag wil eigen initiatief van Hagenaars stimuleren om de veiligheid in de stad te verbeteren. Kern van de aanpak is preventie, vroegtijdige signalering en actief op bewoners en ondernemers afstappen om hulp en ondersteuning te bieden. De bewonersinitiatieven op het gebied van veiligheid vervullen hierbij een sleutelrol. De inzet is erop gericht om het aantal bewonersinitiatieven over veiligheid minimaal op het zelfde niveau te houden en waar mogelijk uit te breiden. Ook gaan we verder met het scholingsprogramma voor vrijwilligers. De gemeente gaat steeds vernieuwender te werk in haar pogingen om bewoners te bereiken, te betrekken en te faciliteren. Het innovatief samenwerkingsproject BART!  en HOPLR zijn hier een treffende voorbeelden. Dit platform wil bewoners onderling én bewoners, overheid en politie op een eigentijdse wijze met elkaar verbinden

Toelichting  
De gemeente stimuleert duurzaamheid door bewoners te inspireren, te begeleiden en te koppelen aan het bedrijfsleven, bij voorkeur in Den Haag. We organiseren bijeenkomsten die helpen om van ideeën uitvoerbare projecten te maken. We verbinden groepen om advies en kennis uit te wisselen. Goed lopende initiatieven geven we een plek in het Haagse duurzaamheidsnetwerk. Steeds meer Haagse inwoners en ondernemers willen zich inzetten voor duurzame energie.
We werken mee aan het traject om te komen tot wijken waarbij de gebouwen via schone energie in warmte worden voorzien. We informeren hierbij de bewoners en bedrijven optimaal en stimuleren ze mee te doen aan dit proces.

Ook stimuleren wij het bedrijfsleven actief om te verduurzamen, bijvoorbeeld door het aanbieden van  een gratis energiescan die laat zien hoe ze snel kunnen besparen op hun energierekening en die algemene tips geeft voor een duurzamere bedrijfsvoering. In duurzaamheidskringen voor hotels, zorginstellingen, buurthuizen, strandpaviljoens en evenementen proberen we met elkaar o.a. CO2-uitstoot terug te dringen en plasticverbruik te verminderen.

De aanpak van plak- en kladvandalisme gebeurt door het meldpunt graffiti. Er zijn 5 sporen: het verwijderen van graffiti op objecten in de openbare ruimte en particuliere panden, samenwerken met grooteigenaren, educatie en voorlichting, het ontwikkelen en beheren van legale graffitilocaties en het bestrijden van wildplak. Met de graffiti-schoonmaakregeling wordt graffiti op particuliere panden gratis verwijderd (inclusief aangifte bij de politie). Er zijn ruim 6.500 panden ingeschreven. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht besteed aan het mogelijk maken van legale muurschilderingen. Street Art dient 2 doelen: illegale graffiti en wildplak voorkomen en de stad aantrekkelijker maken.

Toelichting
Den Haag streeft er naar dat de buitenruimte behalve schoon, heel en veilig ook prettig is om te verblijven. Hagenaars willen goed begaanbare stoepen en wegen, leuke plekken om te zitten en geen vervuiling door zwerfvuil. Met onze gebiedsgerichte aanpak vanuit de stadsdeelorganisaties streven we ernaar ook in 2021 dat elke wijk krijgt wat nodig is.
Aan de hand van eigen inspecties en meldingen van bewoners laten we kleine reparaties uitvoeren aan de bestrating en het asfalt. Na graafwerkzaamheden en het opbreken van de bestrating, bijvoorbeeld door nutsbedrijven voor het vervangen van hun kabels en leidingen, controleren we of de bestrating weer netjes en veilig is hersteld.

In 2021 besteden we opnieuw € 0,8 mln. aan het onderhoud van straatmeubilair. Straatmeubilair zorgt ervoor dat Hagenaars elkaar in de openbare ruimte kunnen treffen. We brengen in 8 wijken het straatmeubilair en de direct omliggende openbare ruimte op orde. In de stadsdelen Centrum en Haagse Hout is er extra aandacht voor het beheer van het binnenstadgebied, de omgeving van het Centraal Station en het Beatrixkwartier op Hofstadniveau. Dat geldt ook voor de maatregelen in het kader van Den Haag Regeringsstad, de participatie in beveiligingsmaatregelen van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, het Koninklijk Huis, de ambassades, Prinsjesdag en de Veteranendag.

Vanuit de ‘keten op schoon’ werken alle stadsdelen mee aan het realiseren van een schone stad. In vervolg op het beleidsplan Een schone stad 2015-2020  (RIS 285286) is in juni 2020 het ‘Actieplan Schone Stoep 2020-2021’ (RIS 305593) door het college vastgesteld. Dit actieplan zal deel uit gaan maken van het bredere Programma voor een Schone stad, dat eind 2020 aan de raad zal worden toegezonden.

Het vuil dat toch op straat zwerft, wordt opgeveegd. Per stadsdeel bepalen we in overleg met alle betrokken ketenpartners (beheerders, uitvoerders, handhavers) hoe het meest effectief kan worden schoongemaakt. Waar problemen zijn, maken we intensiever schoon. Dat combineren we met gerichte handhaving, goede communicatie en allerlei participatieactiviteiten.
De stadsdelen zorgen ook voor het plaatsen en repareren van afvalbakken en het laten opruimen van oliesporen op de weg (veelal als gevolg van verkeersongevallen). Analoog aan de landelijke trend wordt Den Haag in toenemende mate geconfronteerd met illegale dumpingen in de openbare ruimte van emballages met onbekende chemische inhoud, naar verwachting)afval afkomstig van het produceren van synthetische drugs.. Voor de opruimkosten is geen afzonderlijk budget beschikbaar; waar mogelijk worden de kosten op de overtreders verhaald.

Extra aandacht is er via de opruimestafette, de opruimchallenge in de zomer en door feestdagen te koppelen aan het thema schoon. Structureel worden projecten uitgevoerd in de stadsdelen over de thema’s: gedumpt afval bij ondergrondse afvalcontainers, gedumpt voedsel, hondenpoep, zwerfafval en de kerstbomeninzameling. Bewoners, ondernemers en bezoekers worden zoveel mogelijk aangesproken op hun gedrag. De campagne ‘schoon doen we gewoon’ start met een stedelijke schoonmaakdag, de ‘Haagse Poetsdag’.

De gemeente ontvangt inkomsten voor het gebruik van gemeentegrond als bouwterrein, het innemen van standplaatsen en andere vormen van verhuur van grond. Deze inkomsten voor het gebruik van de openbare ruimte zijn geraamd op € 0,9 mln.

Toelichting
De stadsdelen streven ook in 2021 naar gezond, veilig en netjes verzorgd openbaar groen voor bewoners en bezoekers van de stad. Dit vergt goed onderhoud en beheer. Om het kwaliteitsniveau in de hele stad te bevorderen, is er een uniform (meerjarig) onderhoudsbestek voor het wijk- en buurtgroen voor de gehele stad, inclusief bestekken voor het maaien van gazons en het snoeien van hagen. Ook zorgen de stadsdelen voor het maaien van de oevers langs het Haagse binnenwater. Extra aandachtspunt voor dit jaar is het voorkomen van ganzenoverlast en het bestrijden van de eikenprocessierups.

Voor de kwaliteitsverbetering van het wijk- en buurtgroen is jaarlijks extra budget beschikbaar. De locaties waarop deze middelen worden ingezet, komen tot stand op basis van wensen van buurtbewoners, de wijkuitvoeringsplannen, de nulmetingen van de technische kwaliteit van de beplanting in de wijken en de wijkvisies. Criteria voor het toewijzen van de middelen zijn: participatie, sociale veiligheid en het neutraal houden van de beheerkosten. De projecten richten zich met name op versleten en sociaal onveilige groenvoorzieningen, maar ook op mogelijkheden om werk met werk te maken en mogelijkheden voor
het onderhoud door de buurt.

Ten opzichte van Nederland wonen er in Den Haag relatief meer jonge kinderen onder de 5 jaar en meer jongeren. In 2022 telt Den Haag ruim 119.000 kinderen van 0 tot en met 18 jaar (een toename van bijna 4%). De buitenruimte is bij uitstek het domein voor spelende kinderen. Dit betekent dat de gemeente in haar ruimtelijke plannen expliciet rekening dient te houden met speel-, sportieve- en verblijfruimtes voor kinderen. Ondanks dat er sprake is van een beeldschermgeneratie, spelen kinderen in de zomer in Den Haag 4 à 5 keer per week buiten. In de winter doen ze dat ruim 2 keer per week. Voor hen vinden we het van belang dat de stad voldoende ruimte biedt om met plezier buiten te kunnen spelen en zich speelvriendelijk blijft ontwikkelen.

Het kwalitatief op orde houden van de speelvoorzieningen vindt plaats binnen de hiervoor beschikbaar gestelde reguliere beheermiddelen. Alle speelvoorzieningen worden gelijkwaardig onderhouden en beheerd. Ouders, verzorgers, gebruikers en de buurt leveren ook een participatieve (en vrijwillige) bijdrage aan het op orde houden van een kwalitatief goed en uitdagend speelvoorzieningenniveau. Dit doen zij door bijvoorbeeld het sleutelbeheer op zich te nemen, meldingen te doen van kapotte speeltoestellen, mee te helpen bij activiteiten rondom buitenspelen, mee te doen met schoonmaakacties rondom en op speelplekken enzovoorts. Daarnaast controleert de gemeente viermaal per jaar alle speelplekken op veiligheid en functionaliteit.

Samen met kinderen en omwonenden kijken we hoe we de buitenruimte het beste kunnen ontwikkelen en waar mogelijk uitdagende speellocaties in de stad kunnen creëren. Immers bewoners en partners van de wijk weten wat er speelt in de wijk. Door gezamenlijk (stadsdeel, bewoners en partners) prioriteiten te bepalen, wordt de betrokkenheid in de wijk vergroot. Deze participatie kan zich ook uitstrekken naar de keuze voor inrichting van een speelplek. Voor dit laatste wordt ook gebruik gemaakt van moderne e-participatiemiddelen, zoals de budgetschuif en het moodboard. Daarnaast gaan we samen met bewoners, gebruikers en samenwerkingspartners, minimaal drie speelplekken verspreid over de stad inrichten als samenspeelplekken. Dit zijn speelplekken waar kinderen met èn zonder beperking onbelemmerd kunnen samen spelen.

De stadsdelen Loosduinen en Scheveningen beheren ook in 2021 het Haagse strand. Zij zorgen voor het onderhoud van de toegangen tot het strand, zoals trappen en op- en afritten en het aanbrengen van borden. Ook zorgen ze voor het volgens Delflands Keur onderhouden van de afrastering langs de voet van de duinen en de op- en afritten. Daarnaast houden zij toezicht bij de opbouw, exploitatie en het afbreken van de strandpaviljoens en de nutsvoorzieningen (elektra, water en riolering) en voeren ze regie op het schoonmaken van het strand en het plaatsen van de afvalbakken. Verder onderhouden zij de contacten met de strandpaviljoenhouders en adviseren ze over aangevraagde evenementen.

Toelichting
Het stadsdeel pakt kleine zaken aan in de buitenruimte: herinrichtingen of aanpassingen aan de infrastructuur. Vaak gebeurt dit op verzoek van bewoners. Het stadsdeel toetst de plannen aan de gemeentelijke richtlijnen. De gemeente heeft als beheerder van de openbare ruimte, de wettelijke taak zorg te dragen voor de veiligheid en bruikbaarheid van deze openbare ruimte ( de zorgplicht). De gemeente is derhalve wettelijk verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de verkeersborden en de belijning op het wegdek

Toelichting  
De gemeente heeft veel vertrouwen in de Haagse kracht. We zetten daarom stevig in op het ondersteunen van bewonersorganisaties en de kracht van bewoners. Bewonersorganisaties zijn belangrijke gesprekspartners van de gemeente bij het vormgeven en invullen van beleid voor de wijken. In 2020 wordt, in overleg met vertegenwoordigers van de Haagse bewonersorganisaties, een nieuw beleidskader opgesteld Dit nieuwe kader geeft duidelijker aan welke rol we van bewonersorganisaties verwachten, welke voorwaarden we stellen ten aanzien van democratisch functioneren en welke middelen we beschikbaar stellen. Ook stimuleren we bewonersorganisaties om te vernieuwen op het gebied van communicatie en interactie met bewoners en andere partners uit de wijk.

Daarnaast is het belangrijk ook andere groepen te spreken. Bewonersorganisaties zijn immers niet de enige spreekbuis van de wijk: er zijn ook bewonerscommissies, milieugroepen, bewonersgroepen, verenigingen van eigenaren, straatvertegenwoordigers, ondernemers- en winkeliersverenigingen en vele andere groepen. De stadsdelen gaan in 2021 onverminderd door met het stimuleren en ondersteunen van nieuwe activiteiten van deze groepen.

De gemeente wil initiatieven van bewoners mogelijk maken. Jaarlijks geven de stadsdeelorganisaties subsidie aan zo’n 1.000 initiatieven via de regeling Leefbaarheid en bewonersparticipatie. Ook worden diverse werkzaamheden in de buitenruimte uit dit budget betaald. Hiervoor is bijna € 8 mln. beschikbaar. Met het budget stimuleren we in 2021 bewoners om met mooie ideeën, projecten en activiteiten te komen voor hun buurt en leefomgeving. Het gaat om activiteiten waarbij de bewoners zelf een actieve rol hebben. Zoals buurtactiviteiten om de sociale cohesie te verbeteren, kinderactiviteiten die bewoners zelf organiseren, schoonmaakacties, activiteiten van bewonersorganisaties, ontmoetingsactiviteiten om verschillende bewonersgroepen met elkaar in contact te brengen, ontmoetingsactiviteiten voor ouderen, het plaatsen van hanging baskets die worden onderhouden door bewoners of ondernemers en nog veel meer. Het stadsdeel helpt hen daarbij.

Een deel van het beschikbare budget is gelabeld voor de wijkbudgetten. In 2021 worden 16 projecten met wijkbudgetten uitgevoerd. Voor de wijkbudgetten is een bedrag van € 0,48 mln. gereserveerd

Toelichting
De gemeente wil in samenwerking met de bewoners kleinschalige projecten uitvoeren in de buitenruimte. Dit wordt met alle mogelijke middelen gestimuleerd, zoals de Gulden Klinker.

Toelichting
Voor 2021 zijn op basis van de wijkprogramma’s 2016 - 2019 per stadsdeel maatschappelijke vraagstukken vastgesteld die passen binnen de vier gebiedsgerichte welzijnsambities. Deze ambities zijn:
1. De Haagse jeugd groeit veilig, gezond en met plezier op en ontwikkelt haar talenten.
2. Iedereen woont en werkt in een prettige omgeving, waarbij bewoners maximaal zeggenschap hebben over hun fysieke en sociale leefomgeving.
3. Mensen zijn vitaal en streven een gezonde leefstijl na.
4. De gezamenlijke toekomst van bewoners telt. Iedereen krijgt gelijke kansen, ongeacht achtergrond, ras, geslacht of geaardheid. Zie ook Programma 8 voor meer stedelijke activiteiten op welzijn.

In elke wijk kijken we op basis van sociale wijkscans en signalen uit de wijk wat het hardst nodig is voor de wijk. De vier ambities zijn hierin leidend.  In 4 wijken wordt samenwerking tussen uitvoeringspartners gestimuleerd middels de pilot Haagse Tafels. Gezamenlijk wordt uitvoering gegeven aan het actieplan dat welzijn en andere maatschappelijke partners aan deze tafel maken. Zo werken zij effectiever samen in de wijk. Ook zorgt elke stadsdeel ervoor dat jeugd en ouders hun stem kunnen laten horen over de onderwerpen die hen aangaan. In dialoog met jeugd en ouders komen we tot verbeterpunten voor de fysieke en sociale omgeving in de wijk. Jongeren kunnen bij de stadsdelen subsidie aanvragen voor het ontplooien van eigen initiatieven (voor hun wijk), waar nodig gefaciliteerd door de welzijnsorganisaties.

Hierbij ligt de nadruk steeds meer op de sociale samenhang tussen (groepen) mensen en de bewonersinitiatieven die zij ontplooien. Daarbij hoort ook een beroep op het eigen netwerk en de vrijwillige inzet van mensen uit de persoonlijke omgeving. Het opbouwen en versterken van deze netwerken – samenlevingsopbouw – is hier onderdeel van. Zo worden groepen (georganiseerde) bewoners gefaciliteerd om een bijdrage te leveren aan de fysieke en sociale leefbaarheid. Ze worden ook gestimuleerd om eigen initiatief en verantwoordelijkheid te nemen.

De stadsdelen zijn ook verantwoordelijk voor subsidiëring van de professionele welzijnsinzet voor jeugdigen in de wijk. De welzijnsprofessional werkt op de plekken waar kinderen en jongeren problemen ondervinden bij het opgroeien en minder in staat zijn om op eigen kracht hun talenten te ontwikkelen. De welzijnsprofessionals hebben een sleutelrol bij het zinnig invullen van de vrije tijd door jongeren, wanneer ze hiertoe zelf onvoldoende in staat zijn. Waar nodig is wijzen ze de jongeren de weg naar de hulpverlening. Ze hebben een vertrouwensrelatie met de jongeren en weten hen te vinden, ook ’s avonds en op straat. Justitie, politie, welzijn en zorg treden samen op bij de aanpak van overlastgevende en hinderlijke groepen jongeren.

De inzet van het professioneel welzijnswerk blijft op hetzelfde niveau .

In 2020 wordt een nieuwe welzijnsvisie gepresenteerd, waarin ook aandacht is voor de impact van de coronacrisis. 2021 wordt gebruikt om het beleid te implementeren en toe te werken naar een nieuwe situatie. Om hierover mee te denken wordt in 2020 een adviescommissie opgericht. We gaan de komende jaren verder met het verbeteren van het Haagse welzijnswerk. Dit doen wij samen met welzijnsprofessionals. Er is geld beschikbaar voor het verder professionaliseren van het welzijnswerk en het versterken van de zelfstandige buurthuizen.  We stimuleren innovatie en nieuwe initiatieven in het welzijnswerk. De middelen voor het innovatiebudget welzijn blijven en vormen onderdeel van onze nieuwe welzijnsvisie. Jaarlijks komt hiervan 1 mln. ook beschikbaar voor innovaties bij bestaande welzijnsorganisaties Met een meerjarige financiering vanuit het innovatiebudget welzijn krijgen initiatieven de tijd om in een wijk te investeren en zich volledig te ontwikkelen.

Het concept van community builders krijgt nadere doorontwikkeling. We zetten in op het versterken van het profiel, een stevige positionering en professionalisering. Hierbij richt het college zich zowel op de functie van community builder, alsook op de verbetering van de aansluiting bij de andere professionals in de wijk Dit vormt integraal onderdeel van de hervorming van het welzijnswerk. Immers, samenlevingsopbouw is een van de pijlers van het welzijnswerk in onze stad. Het nieuwe beleidskader welzijn zal dan ook een stevige inhoudelijk basis vormen voor de samenlevingsopbouw in onze stad, waar professionals als community builders en opbouwwerkers via hun werkzaamheden dagelijks invulling aan geven.

In 2021 wordt de welzijnsvisie verder uitgewerkt en geïmplementeerd. Dit vertaalt zich in een andere manier van bekostiging die vanaf 2022 wordt geeffectueerd. In 2021 worden de welzijnsorganisaties nog gesubsidieerd op basis van de Algemene Subsidieverordening Den Haag 2014 en de daaraan verbonden voorwaarden

Regiodeal Zuidwest
Toelichting

In Den Haag Zuidwest wonen relatief veel mensen die hulp en ondersteuning nodig hebben. Mensen zonder werk, met psychische problemen, in armoede. Huishoudens met een stapeling van problemen. Kinderen lopen sneller en vaker onderwijsachterstanden op, criminaliteit grijpt om zich heen en de levensverwachting is structureel lager. Den Haag Zuidwest is echter ook een heel groen gebied waar mooie dingen gebeuren. Zo zijn tijdens de coronacrisis vele mooie initiatieven ontstaan om elkaar en de kwetsbare mensen te helpen. Mooi om deze solidariteit te zien.

Zuidwest moet weer de wijk van hoop en perspectief worden. En het begin is er, met de Regiodeal Den Haag Zuidwest, die in 2019 van start ging. Doel van de Regiodeal is om de wijken Bouwlust, Vrederust, Morgenstond en Moerwijk in sociaal-economisch opzicht te versterken. De Regiodeal is daarnaast de opmaat naar een nationale, langjarige programma van Zuidwest (15-20 jaar)  en moet samen met het omvangrijke bouwprogramma werken als vliegwiel. Den Haag is één van de 15 gemeenten die in 2021 deze Rijksstatus wil verkrijgen.

Samen met partners werkt de Regiodeal Den Haag Zuidwest aan drie doelen: het stimuleren van werk en werkgelegenheid, het vergroten van de gezondheid en vitaliteit van de bewoners en het vergroten van de participatie.  Dit doen we niet alleen, maar juist samen met bewoners, ondernemers, onderwijs-, welzijns- en zorginstellingen, de Haagse woningcorporaties en ieder die zich wil inzetten voor Zuidwest. Zij weten tenslotte het beste wat er speelt in hun eigen wijk.

Wat betekent dit concreet? We gaan de veiligheid verbeteren via de aanpak van gebieden met gebrek aan normbesef, té veel overtredingen en illegale activiteiten. Daarnaast gaan we meer ruimte maken voor ontmoetingen tussen buurtgenoten om sociaal-culturele activiteiten te organiseren en zo sociale cohesie en leefbaarheid te vergroten. Denk aan buurthuizen als Allekanten, Bij Betje, aan de sociale supermarkt, en aan projecten als ‘vreedzame wijk’, de participatiekeuken, lief&leed-straten, en stadslandbouw waarbij de wensen van bewoners leidend zijn geweest.

Tevens willen we mensen helpen aandacht voor hun vitaliteit en gezondheid te krijgen; door voorzieningen te maken waarbij mensen kunnen bewegen, zelfstandig, met buren of vrienden en onder begeleiding van coaches, en door mensen actief te benaderen om (weer) mee te doen. Goede voorbeelden zijn de beweeglabs van het Haags Sportkwartier, ‘lifegoals’, de nieuwe gezinsketenaanpak en ‘Zuidwest vertelt zijn verhaal’ waarbij verhalen van inwoners door henzelf worden vertaald naar muziek, theater, muurschilderingen, presentaties, en andere uitingen.

Bovendien willen we mensen stimuleren om actief te worden voor hun straat, buurt en wijk door middel van vrijwilligerswerk en mensen begeleiden in hun zoektocht naar een reguliere baan. Ook maken we op meerdere plekken in Zuidwest beschikbare gebouwen geschikt voor kleinschalige bedrijfsruimtes om zo de inwoners die dat willen de kans te bieden hun ondernemerschap te ontwikkelen. Denk daarbij aan projecten als ‘kinderopvang', het wijkleerbedrijf, ‘Made in Moerwijk’, ‘pimp Zuidwest’ en ‘van afval naar grondstof’, ‘pand Zuidwest’ (de voormalige V&D) en de Twickelstraat.

De problematiek in Zuidwest  is verknoopt en ingewikkeld. Een eenvoudige oplossing bestaat niet. En de gemeente kan dit niet alleen. De samenwerking met partners, van het rijk tot bewoners en van ondernemers tot welzijnsorganisaties, is essentieel om Zuidwest er weer bovenop te krijgen.

Integratie

Toelichting
Samenleven gaat over respect en gelijkwaardigheid voor elkaar. We nemen duidelijk stelling tegen racisme, discriminatie, intolerantie en haat. Daarom ondersteunen we ‘Den Haag Meldt’ bij het vergroten van de eigen zichtbaarheid in de stad en de meldingsbereidheid van Haagse burgers. Taal is een cruciale voorwaarde om mee te kunnen doen in de samenleving. De laagdrempelige voorziening Taal in de buurt biedt taallessen voor moeilijk bereikbare of kwetsbare doelgroepen

Tegengaan van discriminatie
In Den Haag mag iedereen zichzelf zijn en wordt iedereen gelijk behandeld. Discriminatie op grond van afkomst, sekse, godsdienst, leeftijd, beperking en seksuele voorkeur wordt niet getolereerd en kan gemeld worden bij de gemeentelijke antidiscriminatievoorziening (adv) Den Haag Meldt. De gemeente ondersteunt Den Haag Meldt bij het vergroten van de eigen zichtbaarheid in de stad en de meldingsbereidheid van Haagse burgers door communicatiecampagnes, wijkgerichte voorlichting, ontmoeting en training.  De visie op hoe we racisme en discriminatie in Den Haag tegen gaan is integraal onderdeel van het collegebeleid.

Discriminatie in de sport, op de woningmarkt, in het onderwijs, in de horeca en op de arbeidsmarkt willen we bestrijden. We bekijken welk instrument hiervoor het beste past. 

Taal als voorwaarde om mee te kunnen doen
Hagenaars met een taalachterstand stimuleren we maximaal om de taal te leren. Taallessen intensiveren we en maken we toegankelijker. Het programma Taal in de buurt is onderdeel van het brede taalaanbod van de gemeente Den Haag. In dit programma worden op laagdrempelige wijze taallessen aangeboden in de buurt voor Hagenaars voor wie het Nederlands de tweede taal is. Zo worden deelnemers bereikt die geen gebruik (kunnen) maken van andere taaltrajecten maar dit wel nodig hebben om te participeren in de samenleving. Vanuit de Taalnota is de ambitie om mensen beter te bereiken, meer in een keer op een passend traject te krijgen, onder andere door vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Taal in de buurt blijft een belangrijk non-formeel taalinstrument om een moeilijke en kwetsbare doelgroep goede toegang te bieden naar een meer formeel aanbod als mogelijke start van een doorlopende leerlijn.

Inclusiviteit
De verscheidenheid en diversiteit in Den Haag neemt toe. We zetten in op inclusiviteit door mee te werken en mee te denken over inclusieve beleidsvorming binnen de gemeentelijke dienstverlening.
Daarnaast ontwikkelen we samen met partners in de stad een educatief programma rond het slavernijverleden.

Toelichting
Het doel van het beleid is volwassenen de kans te geven om hun taal-, reken- en digitale vaardigheden te verbeteren en daarmee ook hun zelfredzaamheid en mogelijkheden in de samenleving als geheel. De ambities op dit gebied zijn beschreven in de Taalnota, evenals de samenhang ervan met andere thema’s zoals participatie, inburgering en arbeidsmarkt.
Deze ambities zijn:
1.   het verhogen van het bereik van laaggeletterden en laaggecijferden;
2.   het voorzien in een behoeftegericht leeraanbod;
3.   het versterken van samenwerking, kwaliteit en monitoring binnen de Haagse Taal ketenaanpak.
Een belangrijk instrument daarbij is de nieuwe subsidieregeling Volwasseneneducatie.

Toelichting
Maatschappelijke begeleiding statushouders
Volgens de Wet Inburgering moeten gemeenten voorzien in de maatschappelijke begeleiding van volwassen statushouders en het afleggen van een participatieverklaring. In het Besluit Inburgering worden aan de inhoud en vormgeving van maatschappelijke begeleiding regels gesteld. Vanaf 1 juli 2021 zal de maatschappelijke begeleiding onderdeel worden van de nieuwe wet inburgering.

Mensen zonder verblijfsdocumente n
Het Haags Noodfonds (HNV) is ontstaan naar aanleiding van een initiatief van enkele maatschappelijke organisaties die oplossingen zochten voor heel schrijnende situaties van (uitgeprocedeerde) asielzoekers. Het doel van het HNV is het verlenen van onderdak en/of materiele ondersteuning aan (uit geprocedeerde) asielzoekers die door het ontbreken van een verblijfsvergunning in zeer dringende nood verkeren. Daarbij gaat het vooral om:

• Gezinnen met minderjarige kinderen;
• Minderjarige kinderen zonder ouders;

• Personen met ernstige medische en/of psychische problemen.

In de komende periode zal het Haags Noodfonds worden aangepast aan de ontwikkelingen rond de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV). De LVV richt zich op vreemdelingen zonder verblijfsrecht die om wat voor reden dan ook Nederland niet hebben verlaten. In de LVV worden zij begeleid naar zelfstandige terugkeer, doormigratie of legalisering van verblijf. Den Haag is aangesloten op de LVV in Rotterdam. Rijk en gemeenten hebben afgesproken dat gemeenten in een aantal jaren (2018-2021) de eigen voorzieningen voor deze groep afbouwen, zo veel mogelijk in eenzelfde tempo als de LVV-capaciteit wordt opgebouwd. Dat raakt ook het Haags Noodfonds. We zullen hieraan op zorgvuldige wijze invulling geven

Dienstverlening

Toelichting
De gemeente streeft naar toegankelijk en integraal contact en passende oplossingen vanuit het perspectief van inwoners en ondernemers. In lijn met het jaarverslag van de ombudsman, gaat het daarbij om #informeermij, #BetrekMij en #HelpMij, ofwel om communicatie, participatie en dienstverlening. Daaraan werken is een continu proces, waarin alle onderdelen van de gemeente bijdragen en samenwerken.

Om de gemeentelijke dienstverlening toegankelijk en inclusief aan te bieden aan inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zal de gemeente zich nog beter moeten inleven in hun leefwereld en, binnen gegeven kaders, de gemeentelijke systeemwereld daarop aanpassen. Daarom zet gemeente de komende jaren in op de toepassing van de mensgerichte innovatie-aanpak van ‘Service Design’. Via deze methodiek worden diverse gemeentebrede bouwstenen rond klantgerichtheid, zoals de gemeentelijke stadskamer, klanttevredenheidsonderzoeken en direct duidelijke communicatie, in onderling verband gebracht. Daarnaast zet de gemeente in op nog beter luisteren en daarvan leren door een klantgerichte cultuur (DNA Dienstverlening) te stimuleren, actief te luisteren met sociale media en monitoring en in te zetten op effectief klachtenmanagement.

In het streven naar integrale dienstverlening passend bij de Hagenaar en de opgave, richt de gemeente de dienstverlening zo in dat zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de diversiteit van de inwoners en ondernemers en de diversiteit van de vragen: omnichannel strategie. Dat wil zeggen: rekening houdend met situatie, mogelijkheden en voorkeuren, via verschillende kanalen, waardevol contact met de gemeente. Ieder kanaal biedt daarbij herkenbare en consistente dienstverlening. Om daar verder invulling aan te geven investeert de gemeente in de verschillende kanalen:

• een online omgeving met www.denhaag.nl en MijnDenHaag als basis voor omnichannel met telefonie en loketten, innovatie en apps.
• De fysieke dienstverleningslocaties van de gemeente zijn integraal herzien door het concentreren van de loketfuncties in het stadhuis en aan de Leyweg. De gemeente blijft zichtbaar aanwezig in de wijken en biedt vanuit vaste herkenbare punten diensten aan, dichtbij de bewoners. De vraag van bewoners is leidend voor het dienstenaanbod. Ook wordt gekeken naar het multifunctioneel gebruik van gebouwen, het gericht aansluiten bij het profiel van de wijk en het faciliteren van contact met bewoners door waar mogelijk laagdrempelige (net)werkplekken voor ambtenaren te realiseren. De gemeente start hiermee in Loosduinen en Scheveningen.
• Omdat telefonie ook de komende jaren een belangrijk kanaal blijft om in contact te komen met de gemeente, werkt zij aan goede gemeentebrede (eerste- en tweedelijns) telefonische dienstverlening, inclusief het snel en gemakkelijk in contact komen met en het terugbellen door de juiste ambtenaar.
• De gemeente gaat de mogelijkheden die chatbots en verbale digitale assistenten kunnen bieden verkennen.
• In veel gevallen is informatie van de gemeente nog niet altijd goed toegankelijk via smartphone, is het gebruik nog niet optimaal afgestemd op de behoeften of maakt het nog geen deel uit van een bredere consistente en herkenbare online-ervaring. Verbetering van deze punten wordt de komende periode onderdeel van gemeentelijke online ontwikkelingen.

De uitvoeringsactiviteiten worden nader uitgewerkt in een uitvoeringsagenda, die in Q4 2020 wordt verwacht. De middelen  hiervoor  komen uit de bestaande budgetten. Het invullen van deze gemeentebrede dienstverleningsambities, vraagt betrokkenheid van de hele gemeente, van bestuurders tot en met de werkvloer.

Klantcontactcentrum (KCC )
Het klantcontactcentrum is de centrale toegang voor bewoners, expats en ondernemers tot de dienstverlening van de gemeente Den Haag. Het beheert 3 kanalen: de website www.denhaag.nl, het telefoonnummer 14070 en de balies op het stadhuis (Spui) en het stadskantoor Leyweg. Uitgangspunt is dat de dienstverlening voor iedereen toegankelijk, laagdrempelig en duidelijk is. Daarbij kijken wij naar zowel de digitale oplossingen als de fysieke dienstverlening. Het klantcontactcentrum maakt de digitale dienstverlening persoonlijk. Dit levert gemak en gewin op voor de gebruikers. We willen de gebruikers stimuleren om het best passende kanaal te kiezen

Toelichting
Burgerzaken is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van de registers van de burgerlijke stand en de basisregistratie personen (BRP). Het gaat onder andere om taken als de (eerste) inschrijving in de basisregistratie personen en beheer van de registratie niet-ingezetenen (RNI), de uitvoering van de Rijkswet op het Nederlanderschap en The Hague International Center. Alle digitale  burgerzaken producten zijn hier belegd. Burgerzaken Den Haag is als enige gemeente in Nederland verantwoordelijk voor de uitvoering van landelijke taken ten behoeve van de inschrijving van buitenlandse akten in de registers van de burgerlijke stand.  

Verkiezingen
Op 17 maart 2021 is de Tweede Kamerverkiezing gepland. De gemeente Den Haag is verantwoordelijk voor de organisatie van de Tweede Kamerverkiezing in Den Haag en voor Kiezers Buiten Nederland. Voor de organisatie van verkiezingen is een structureel budget met een bestemmingsreserve beschikbaar.

Toelichting
Baten secretarieleges  
De baten binnen het programma dienstverlening bestaan voornamelijk uit het heffen van leges voor reisdocumenten, rijbewijzen en documenten uit de basisregistratie personen en de registers van de burgerlijke stand. De lasten bestaan uit de afdracht aan het Rijk voor een deel van de totale inkomsten die de gemeente Den Haag ontvangt.