Werk en inkomen

Beoogd maatschappelijk effect: wat willen we bereiken?

Hagenaars willen werken en actief deel uitmaken van de samenleving. Den Haag ondersteunt haar inwoners daarbij. Zo zorgen we voor een vitale stad waarin iedereen zijn talenten kan ontplooien. Ook helpen we mensen om hun financiële problematiek en de daarmee gepaarde zorgen te verkleinen. Daartoe biedt Den Haag een samenhangend en activerend beleid ten aanzien van werk, participatie, inkomen, armoede en schulden.

De afgelopen jaren hebben we veel vernieuwingen doorgevoerd met betrekking tot dit activerende beleid. De resultaten van het werkoffensief plus 500 en het armoede- en schuldenbeleid laten dat zien. Dit beleid zetten we daarom voort in 2021. De omstandigheden waarin we dit doen zijn echter in zeer korte tijd omgeslagen. 2020 startte economisch bijzonder gunstig, waarna het economische getij als gevolg van de Coronapandemie sterk veranderde. Dat heeft grote gevolgen voor veel inwoners van de stad. De opgave voor het beleidsterrein van Werk en Inkomen is enorm. Tegelijkertijd zijn de middelen beperkt. We doen wat we kunnen om mensen aan het werk te helpen en houden of te activeren. Daarbij hebben wij oog voor de menselijke maat.

Daarbij blijft onverkort gelden dat Den Haag een stad is waar centraal staat dat mensen kansen hebben en kunnen benutten. Dat vertaalt zich ook in de dienstverlening die we onze inwoners bieden. Van de in 2020 noodzakelijke versnelde doorontwikkeling van de digitale dienstverlening profiteren we de komende jaren. We proberen een goede mix te vinden tussen digitaal waar dat kan en persoonlijk waar dat wenselijk is. Zo kunnen inwoners veel zelf regelen via de website. Maar bij bijvoorbeeld schuldhulpverlening of bemiddeling tussen werkgever en kandidaat is juist een persoonlijk gesprek belangrijk, waarin we luisteren, toelichting geven en adviseren. Met deze persoonlijke gesprekken bedienen wij ook de minder digitaal vaardige bewoners van Den Haag.

Focus
In deze coalitieperiode is onze focus: meer mensen doen maatschappelijk mee door een baan of vrijwilligerswerk en minder mensen leven in armoede en/of met schulden. Deze opgave is groter en actueler geworden door de impact van corona. Juist nu werk en inkomenszekerheid niet vanzelfsprekend zijn, ligt hier een opgave voor de gemeente, de gemeenschap en de stad. Daarnaast wordt de inburgeringsopgave gedecentraliseerd. Dat betekent dat de gemeente er de taak krijgt om mensen te begeleiden en te ondersteunen in het leren van de Nederlandse taal en het integreren in de Nederlandse samenleving. Het wetsvoorstel Breed offensief wil een meer inclusieve arbeidsmarkt voor mensen uit de Participatiewet met een arbeidsbeperking (beoogde invoeringsdatum is 1 januari 2021).
2021 zal daarom in het teken staan van voorbereiding op en uitvoering van de nieuwe opgaven, naast voortzetting van de begeleiding zoals we die voor deze groepen in de stad al kennen. Oogmerk van wat we doen is dat we bijdragen aan het herstel van de vitaliteit van de stad en het verzachten van de impact van corona.

Concrete doelen voor 2021:

• We ontwikkelen en begeleiden jaarlijks meer bijstandsgerechtigden naar een volgende stap, bij voorkeur een betaalde baan. Vanwege de crisis is een extra inspanning noodzakelijk. Daarom helpen we in 2021 met een integrale en persoonlijke aanpak 3.200 mensen uit de bijstand; hiermee vergroten we de eerdere doelstelling met 100. Dit doen we met aandacht voor zowel de snel bemiddelbare werkzoekenden als bijstandsontvangers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Binnen de re-integratieaanpak maken door het Werkoffensief +500 net als vorig jaar 500 extra mensen de overstap van bijstand naar betaald werk.
• We helpen zoveel mogelijk Haagse werkzoekenden aan het werk via social return. Dit houdt in dat we bij grote gemeentelijke (inkoop) opdrachten en subsidie de leveranciers verplichten minimaal 5% van het totaalbedrag te besteden aan het – direct of indirect - aan het werk helpen van werkzoekenden met een kwetsbare positie.
• We implementeren de Wet breed offensief onder andere door aanpassing van de re-integratieverordening.
• We bieden beschut werk voor hen die dat nodig hebben.
• Wie in Den Haag een bijstandsuitkering aanvraagt, kan rekenen op een toegankelijk aanvraagproces en tijdige afhandeling. We hanteren een intensievere aanpak om de rechtmatigheid van de bijstand te borgen en zetten in op fraudepreventie.
• We voeren een sociaal armoedebeleid, waarmee we Hagenaars in armoede perspectief geven en laten meedoen in de stad. We bieden gelijke kansen voor kinderen.
• We richten, samen met vaste lastenleveranciers en verhuurders, een systeem van vroegsignalering in om te voorkomen dat achterstanden oplopen en problematische schulden worden.
• We zorgen dat het schuldregelen snel en efficiënt gaat door collectief schuldregelen, inzetten op saneringkredieten en andere innovaties. Zo komt er meer ruimte voor coaching en begeleiding is.
• We verbeteren de effectiviteit van de schuldenaanpak via innovatieve aanpakken uit het Schuldenlab070 en stress-sensitieve dienstverlening via de klantreismethodiek. Hiermee pakken we schulden integraal aan met oog voor individuele omstandigheden.
• We betrekken maatschappelijke partners, bijvoorbeeld via Geldzaken070 en Schuldenlab 070, bij het aanpakken van de armoede en schuldenproblematiek. We versterken het maatschappelijk middenveld en de rol van vrijwilligers en ervaringsdeskundigen. We stimuleren en sluiten aan bij netwerken van partijen die vroegtijdig armoede en schulden kunnen signaleren.
• We bereiden ons voor op het nieuwe inburgeringsstelsel dat op 1 juli 2021 in werking zal treden. We geven onze inzet vorm in de beleidsnota inburgering.

Programma op hoofdlijnen

De totale lasten 2021 bedragen € 626,2 mln. (lasten € 615,3 mln. + dotatie reserve € 10,9 mln.). De dekking 2021 bedraagt € 626,2 mln. (baten € 399,0 mln. + onttrekking reserve € 4,3 mln. + saldo € 223 mln.)

Lasten
De lasten voor bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen (€ 432,2 mln.) omvatten 69% van de programmalasten.  Voor re-integratie- en participatievoorzieningen is er € 114,7 mln. (18%). Dit is inclusief de sociale werkvoorziening waarvoor € 56,8 mln. wordt ingezet. Daarnaast wordt voor het gemeentelijk minima- en schuldenbeleid € 79,1 mln. (13%) ingezet, waarvan € 55,1 mln. voor minimabeleid en € 24,0 mln. voor schuldenbeleid.

Baten
De baten die de gemeente Den Haag voor dit programma ontvangt, bestaan voor 57% (€ 357,9 mln.) uit de rijksbijdrage voor de bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen. De gemeente financiert daarnaast zelf 37% uit de algemene middelen (€ 223 mln.).